خوش آمدید
اگر شناسه کاربری دارید، خواهشمندیم وارد شوید، اما اگر تاکنون شناسه ای نساخته اید، برایگان به خانواده +۲۰ هزار نفری دادپرور بپیوندید.
حقوق اسلامی
منابع مقاله:مجله اقتصاد اسلامی، شماره 18، رضایی، مجید؛
چکیده
قواعد فقهی از ابزارهای مهم برای کشف مکتب اقتصادی است. به دلیل اهمیت بازار کار، مقاله به قواعد فقهی مرتبط با آن و آثار هر یک می پردازد. کنار قواعد فقهی مرسوم مثل اتلاف، ایتمان، احسان، المؤمنون عند شروطهم و عسر و حرج کوشیده است با...
مقدمه:
بی تردید فقه شیعه یکی از غنی ترین منابع حقوق ایران است و آشنا نمودن هر چه بیشتر دانشجویان و دانش پژوهان و کسانی که به صورت نظری با کاربردی به نحوی با علم حقوق در ارتباط می باشند وظیفه کسانی است که با این منبع آشنایی کافی دارند. دستیابی به فقه نیازمند مقدماتی که کسب تمام آنها به دلیل...
قاعده لاضرر از معروفترین قواد حقوق اسلام است كه در طول تاریخ فقه نظرات مختلفی پیرامون مفاد و آثار آن ارائه شده است. در حقوق خارجی قواعدی مشابه با این قاعده وجود دارد كه به طورخاص در بحث تعهدات مورد استفاده قرار می گیرد. بحث اصلی این مقاله آن است كه آیا در مواردی كه اجرای تعهد ضروری گردد...
السید محمد الموسوی البجنوردی (1)
خلاصة المقال:
تعرض صاحب المقال الى بیان قاعدة اللوث و القسامة من الناحیة التاریخیة و انها جاهلیة فاقرها الاسلام ثم بین الادلة من الروایات الواردة فى المقام و الاجماع و تسالم الاصحاب على حجیتها ثم تصدى لبیان الشروط المعتبرة فیها و كیفیة اداء القسامة ثم تعرض...
یکی از قواعد حقوق اسلامی که در مذاهب و مکاتب مختلف مورد اختلاف قرار گرفته قاعده استحسان است مذهب حنفی و مالکی و حنبلی آن را قبول دارند و حجت می دانند ولی مذهب شافعی و ظاهری آن را باطل می دانند در مذهب امامیه نیز استحسان را حجت نمی شمارند و بکار بستن آن را حرام می دانند
, بنظر می رسد اگر...
فصل دوم :مستندات قاعده جب
فقهاء در اثبات قاعده جب به پاره ای از آیات قرآنی و حدیث معروف نبوی استناد جسته اند كه هری یك مختصرا" بررسی می شود.
الف : آیه : قل للذین كفروا ان ینتهوا یغفر لهم ما قدسلف و ان یعهودوا مضت سنت الاولین 0(24)
((به كسانی كه كافر شدند بگو: چنانچه از مخالفت باز ایستند (و...
مقدمه
از قواعد فقهی كه در قسمی از احكام شرعی نسبت به غیرمسلمان مطرح است ، ((قاعده جب )) است . به فرض بیان می شود، اگر كافر مسلمان شود، قضاء عباداتی كه در حال كفر به جانیاورده همچون نماز و روزه ، پرداخت زكات ، اجراء حدود و مجازات نسبت به تخلفات دوران كفر از او ساقط می گردد و مورد مواخذه...
فروعات بدل حیلوله
آنچه در این بحث پس از ادلؤ بدل حیلوله اهمیت دارد فروعات فراوانی است كه بر بدل حیلوله مترتب میشود و دارای آثار زیاد فقهی میباشد. دراین بخش بعضی از فروعات مهم مورد رسیدگی قرار میگیرد:
1.الزام به پذیرش بدل
ازجمله فروعات مورد توجه فقها در قاعده بدل حیلوله این است كه آیا...
محمد رحمانی
ازجمله قواعد فقهی مربوط به ضمان قهری(مسوءولیت مدنی)1 بدل حیلوله است. این قاعده همانند دیگر قواعد فقهیِ بخش ضمان ها در تأمین حقوق، امنیت و سالم سازی روابط اقتصادی نقش بسزایی دارد. دراین زمینه به برخی از پرسش هایی كه پاسخ آنها در گروبحث و تحقیق از این قاعده است اشاره خواهد شد.
این...
اكراه به قتل مجوز قتل نیست
نظر مشهور و بلكه اجماعی فقها و نیز مضمون برخی روایات آن است كه موضوع قتل از حكم اكراه استثنا می*شود. بنابراین با وجود اكراه بر قتل، قتل به ناحق روا و مباح نمی*شود و مباشر مكرَه در صورتی كه بالغ و عاقل باشد قصاص می*شود (شهید اول، 10/27 و 28). چنانكه شیخ انصاری ـ...
حمیده عبداللهی علی بیك
اكراه در لغت و در اصطلاح وادار كردن كسی بر كاری، از روی اجبار است. با وجود هفت شرط، اكراه محقق می شود. در اكراه بر محرمات، ملاك، عجز از تخلص از تهدید مكرَه و دفع ضرر است و مجرد ادعای اكراه از مجرم پذیرفته می شود ولی در معاملات فقط با عدم رضایت، اكراه صادق است و ملاك...
دكتر مصطفى محقق داماد
چكیده
قاعده «قبح عقاب بلابیان» از قواعد مسلم نزد فقیهان و اصولیان به شمار مىرود. این قاعده با «اصل قانونى بودن مجازات» در حقوق معاصر قابل مقایسه است.
در این نوشتار ضمن بیان مفاد قاعده قبح عقاب بلابیان، مستندات فقهى آن مورد بررسى قرارگرفته است، آن گاه مجارى این قاعده...
حال كه ملاك عروض شبهه و مخاطب قاعده معین شد، دلالت قاعده تحلیل میشود.
5. دلالت قاعـده :
مقصود از شبهات در حدیث چیست؟ آیا مقصود جهل است؟ نسبت آن با شك و ظن چیست؟دیگر اینكه آیا مختص شبهات موضوعیه است یا شامل شبهات حكمیه نیز میشود؟ آیا شبهه، عمد،خطا، اكراه و اضطرار را نیز در بر دارد؟...
فیروز محمودی*
مقدمه تحقق عدالت كیفری بیش از آنكه مرهون حقوق كیفری ماهوی؛ یعنی جرم انگاری و اعمال عقوبت، باشد، وامدار و وابستة حقوق كیفری شكلی؛ یعنی آیین رسیدگی و دادرسی عادلانه و متضمن صیانت از حقوق انسان و جامعه، است. پاسداری از حقوق متهمی كه در فرایند دادرسی برچسب مجرمانه به او زده شده،...
3 - عقل : یكى از ادله ومنابع اجتهاد، عقل سلیم است. وبى گمان عقل حكم مىكند بر این كه، ارتكاب حرام به منظور حفظ مصلحت بزرگتر، جایز بلكه لازم است. وحفظ جان هم از مصالح بزرگى است كه ارتكاب بسیارى از محرمات در مقایسه با ارزش جان كوچك مىنماید. بنابر این هرگاه كسى به خاطر درمان ویا مانند آن...
از جمله قواعدى كه در استنباط واجتهاد احكام فقهى نقشبه سزایى دارد، قاعده «كل حرام مضطر الیه، فهو حلال» مىباشد. این قاعده كه با نام قاعده اضطرار شهرت یافته، از قواعد كاربردى واساسى فقه، به شمار مىآید وتاثیر وكارایى آن در جاى جاى فقه، به چشم مىخورد. به ویژه در حل مشكلات ومعضلات مباحث...
موارد تطبیق قاعده
همان گونه كه پیش از این نیز گفته شد فقهای بزرگ, از گذشته های دور, قاعده مورد بحث را در ابواب مختلف فقه جاری ساخته و بر موارد فراوانی تطبیق نموده اند. گرچه این تطبیق افزون بر ابواب معاملات در بخش عبادات نیز یافت می شود اما به دلیل اهمیت كاربرد و مقصد این نوشتار و هم به...
محسن اسماعیلی
بررسی واژگانی
الف) واژه (حاكم): عموم واژه شناسان, (حكم) را به معنای منع گرفته و حاكم را نیز بر همان اساس معنا می كنند. به عنوان نمونه راغب اصفهانی در كتاب مفردات خویش می نویسد:
(اصل واژه حكم از منع است برای اصلاح و لذا به افسار چهار پایان (حكمة) گفته می شود… و حكم به چیزی...