خوش آمدید
اگر شناسه کاربری دارید، خواهشمندیم وارد شوید، اما اگر تاکنون شناسه ای نساخته اید، برایگان به خانواده +۲۰ هزار نفری دادپرور بپیوندید.
حقوق اسلامی
بحث مشروعيت از ديرباز تاكنون مورد توجه فيلسوفان و جامعه*شناسان بوده است و به*عنوان يكي از اساسي*ترين مباحث در كانون تحقيقات و پژوهش*هاي علمي *قرار گرفته است. اهميت اين بحث به*گونه*اي است كه بقاء و دوام هر حكومتي به ميزان مشروعيت آن بستگي داشته و همه*ی حكومت*ها براي استمرار حيات سياسي خود...
ماده 1043 قانون مدني اصلاحي سال 1370 مقرر مي دارد:
نكاح دختر باكره اگر چه به سن بلوغ رسيده باشد موقوف به اجازه پدر يا جد پدري اوست.
براساس اين ماده, دختري كه به سن بلوغ رسيده و قاعدتاً از تحت ولايت خارج است, از نظر نكاح نميتواند مستقلاً اقدام كند, در عين حالي كه ديگر تحت ولايت نيست و نظرش...
صدقه در لغت مالي است كه به خاطر ثواب و قصد تفرّب به افراد نيازمند مي*دهند.[1] و در اصطلاح فقهي مالي است كه كسي آن را مجاناً بدون عوض دنيوي به ملكيّت دربياورد.[2] آيات و روایات زیادی بر استحباب صدقه و تشويق بر آن از ائمه رسیده است.
«و ما تُنفقوا من خير يوف اليكم»
«و آن چه از خوبيها انفاق...
إقباض در لغت به معنای «تحویل دادن و تسلیم»1و در اصطلاح فقهی :
الف) در اموال غیر منقول، عبارتست از «تخلیه»2، به این معنا که، فروشنده، تمام موانع تصرف مشتری را، در مبیع، برطرف نماید.
ب) در اموال منقول، عبارتست از تخلیه3، نقل دادن4، پیمانه کردن5، وزن کردن6، شمارش 7، دست نهادن بر آن 8 و تحویل9 ...
در لغت[1]از ماده حضور گرفته شده و در باب افتعال هم بر همان معناي ثلاثي مجرد يعني حاضر شدن استعمال شده و در اصطلاح[2] فقهاء احتضار بر وقت كنده شدن روح اطلاق مي*شود و علت[3] اطلاق لفظ احتضار بر آن وقت يا به علت حضور ملائكه در نزد محتضر و يا به علت حاضر شدن اهل و فاميلش در اطرافش است و يا به...
حضانت در لغت به معناي تربيت طفل و حفظ و نگهداري آن است و معناي اصطلاحي آن نيز از معناي لغوي جدا نگشته است. برخي از فقهاي اماميه در تعريف آن چنين گفته*اند: «حضانت عبارت است از ولايت و سلطنت بر تريبت طفل و متعلقات آن از قبيل نگهداري كودك، گذاشتن آن در بستر، سرمه كشيدن، پاكيزه نگه داشتن، شستن...
تمام شئون و افعال انسان مورد توجه و نظر شارع مقدس قرار گرفته و از آن میان هر چه که برای رسیدن به رشد و سعادت حقیقی او لازم بوده واجب گردیده و از خطرات و انحرافات پرهیز داده شده است. هر یک از اعمال انسان به گونه*های مختلف قابل انجامند اما همه آنها از نظر دارا بودن اثر مطلوب یکسان نیستند. از...
أئمه جمع امام و امام در اطلاقات فقها در دو مفهوم عام و خاص به کار رفته است.
مفهوم عام:امام در مفهوم عام، عبارت است از حاکم و ولیّ مسلمانان (- ولایت فقیه)، امام جماعت (- امام جماعت) و امام جمعه (- امام جمعه).
مفهوم خاص:امام در مفهوم خاص بر انبیاء و جانشینان آنان اطلاق می شود که از جانب...
مزا رعه مصدرباب مفاعله ازماده زَرَعَ بوده و زَرَعَ د رلغت به معنای "کاشتن دانه" که همان کشاورزی است می باشد(1). ونیزدرلغت واژه "مخابره" که به معنای "کشاورزی کردن دربرابرسهمی مشخص" است برای معنای مزا رعه به کاربرده شده است.(2).
مزارعه در اصطلاح نیز عبارتست از آنکه :" مالک زمین یاکسی که...
«امانت» در لغت ضد خیانت، و به معنای اعتماد نمودن[1] و «ضمان» به معنایِ کفالت و ضامن شدن، و «ودیعه» هر چیزی که به امانت در نزد دیگری سپرده شود، تا این که از آن نگهداری کند.[2]
و در اصطلاح فقهی «امانت» در همان معنای لغوی استعمال شده، ولی در مواردِ فراوانی به معنای ذیل، به کار رفته:
«امانت»...
«بیع» در لغت به معنای خرید و فروش، و «اکراه» به معنای واداشتن کسی به کاری که از آن ناراضی است.[1]
در اصطلاح فقهی برای «بیع» بیش از ده معنا بیان شده که به یک مورد آن اشاره می*شود:
«بیع» عبارتست از: انتقال دارایی از فردی به فرد دیگر، بصورت توافقی در برابر عوض تعیین شده.[2]
و برای «اکراه» همان...
بحث از مبنای مشروعیت حکومت در عصر غیبت امام معصوم(ع) یکی از مهم*ترین مباحث فقه سیاسی شیعه محسوب می*شود. نظریه*های ولایت عامه*ي فقیه بر این عقیده*اند که در عصر غیبت، ولایت امر بر عهده*ي فقیه یا فقیهان جامع*الشرایط است، لکن این نظریه*ها در مورد منشأ مشروعیت ولایت و تصرفات فقیه دچار اختلاف*نظر...
ولايت در زبان عربي از ماده*ي «ولي» به معناي آمدن چيزي است در پي چيزي ديگر كه لازمه*ي چنين ترتبي قرب و نزديكي آنها به يكديگر است. به همين جهت در كاربرد عمومي *آن در معاني «دوستي»، «متابعت و پيروي» و «سرپرستي و رهبري» به*كار مي*رود.[1] در اصطلاح فقهي، ولايت به معناي تصرف و قيام به شئون غير است...
یکی از مباحث مهم در اندیشه*ي سیاسی شیعه بحث از مشروعیت حکومت در زمان غیبت امام معصوم (ع) است. عموم فقهاء شیعه در این*باره اتفاق نظر دارند که حاکمیت و ولایت اولا و بالذات برای خداست و هیچ یک از افراد بشر بدون اذن و تفویض ولایت از سوی خداوند حق اعمال سلطه و ولایت بر دیگران را دارا نیست. به...
ولايت فقیه از مباحث مهم فقه سیاسی شیعه است که پس از پيروزى انقلاب اسلامى در ايران به*عنوان یکی از پايه*هاي اصلی نظام اسلامی از اهمیت بیشتری برخوردار شده است. یکی از مباحث مهم در این*باره، بحث درباره*ي اختیارات فقیهی است که ولایت امر را به عهده گرفته است. در سال*های اولیه*ي انقلاب به تدریج...
نویسنده : مرعشی شوشتری، سید محمد حسن
تقریرات:درس دوره دکتری-حقوق جزای اختصاصی-مدرسه عالی شهید مطهری
قاعده تسبیب یکی از قواعد فقهی و حقوقی است که به لحاظ آثار فراوانش تحقیق و بررسی پیرامون آن دارای فوائد و ثمرات بسیار است و اگرچه در مباحث مختلفی از فقه مانند کتاب غصب، قصاص و دیاث(بحث موجبات...
قاعده قبح عقاب بلابیان و مقایسه آن با اصل قانونی بودن مجازات
دكتر مصطفی محقق داماد *
قاعده «قبح عقاب بلابیان» از قواعد مسلم نزد فقیهان و اصولیون به شمار می*رود. این قاعده با «اصل قانونی بودن مجازات» در حقوق معاصر قابل مقایسه است.در این نوشتار ضمن بیان مفاد قاعده قبح عقاب بلابیان،...
4. قاعده عدم انحصار یا عدم رفتار انحصارگرایانه
هر چند، قاعده ای به نام عدم انحصار در فقه اسلامی وجود ندارد، در صددیم از مجموعة ادلة شرعی آن را استخراج کنیم. مقصود از بازار انحصاری (یکی از انواع بازارهای اقتصادی) آن است که انحصارگر، براساس حداکثرسازی سود، برابری هزینه نهایی و درآمد نهایی...