خوش آمدید
اگر شناسه کاربری دارید، خواهشمندیم وارد شوید، اما اگر تاکنون شناسه ای نساخته اید، برایگان به خانواده +۲۰ هزار نفری دادپرور بپیوندید.
قواعد فقه
بقلم آقای توحیدی بحث و انتقاد فقهی
در شماره یک مجله تحت عنوان فوق دانشمند محترم آقای دکتر موسی جوان بحثی نموده و اصل تسلیط و قاعده لاضرر را بیان و بعنوان اینکه قاعده تسلیط به صیغهء جمع آمده و مردم مجموعا دارای تسلط هستند- نفی تسلط فردی را بطور جداگانه(خارج از...
نویسنده : موسوی بجنوردی، سید محمد
قاعده اقدام از قواعد معروف و مشهور نزد فقهای عظام است
این قاعده را در چهار گفتار مورد مطالعه قرار میدهیم:
1-بیان مراد از قاعده اقدام
2-مدارک و مستندات قاعده تا روشن نمائیم دلالت قاعده اقدام که یکی از مسقطات ضمان شمرده میشود، دلالت تا چه اندازه است.
3-نسبت...
نویسنده : موسوی بجنوردی، سید محمد
قاعده اقدام از قواعد معروف و مشهور نزد فقهای عظام است
این قاعده را در چهار گفتار مورد مطالعه قرار میدهیم:
1-بیان مراد از قاعده اقدام
2-مدارک و مستندات قاعده تا روشن نمائیم دلالت قاعده اقدام که یکی از مسقطات ضمان شمرده میشود، دلالت تا چه اندازه است.
3-نسبت...
فروعات بدل حیلوله
آنچه در این بحث پس از ادلؤ بدل حیلوله اهمیت دارد فروعات فراوانی است كه بر بدل حیلوله مترتب میشود و دارای آثار زیاد فقهی میباشد. دراین بخش بعضی از فروعات مهم مورد رسیدگی قرار میگیرد:
1.الزام به پذیرش بدل
ازجمله فروعات مورد توجه فقها در قاعده بدل حیلوله این...
محمد رحمانی
ازجمله قواعد فقهی مربوط به ضمان قهری(مسوءولیت مدنی)1 بدل حیلوله است. این قاعده همانند دیگر قواعد فقهیِ بخش ضمان ها در تأمین حقوق، امنیت و سالم سازی روابط اقتصادی نقش بسزایی دارد. دراین زمینه به برخی از پرسش هایی كه پاسخ آنها در گروبحث و تحقیق از این قاعده است اشاره خواهد شد.
این...
قاعده قبح عقاب بلا بیان و مقایسه آن با اصل قانونی بودن مجازات
دكتر مصطفى محقق داماد
چكیده
قاعده «قبح عقاب بلابیان» از قواعد مسلم نزد فقیهان و اصولیان به شمار مىرود. این قاعده با «اصل قانونى بودن مجازات» در حقوق معاصر قابل مقایسه است.
در این نوشتار ضمن بیان مفاد قاعده قبح عقاب...
قاعده درء و تطبیق آن با تفسیر شك به نفع متهم در حقوق موضوعه ( قسمت اول )
فیروز محمودی*
مقدمه تحقق عدالت كیفری بیش از آنكه مرهون حقوق كیفری ماهوی؛ یعنی جرم انگاری و اعمال عقوبت، باشد، وامدار و وابستة حقوق كیفری شكلی؛ یعنی آیین رسیدگی و دادرسی عادلانه و متضمن صیانت از حقوق انسان و...
قاعده درء و تطبیق آن با تفسیر شك به نفع متهم در حقوق موضوعه ( قسمت دوم )
حال كه ملاك عروض شبهه و مخاطب قاعده معین شد، دلالت قاعده تحلیل میشود.
5. دلالت قاعـده :
مقصود از شبهات در حدیث چیست؟ آیا مقصود جهل است؟ نسبت آن با شك و ظن چیست؟دیگر اینكه آیا مختص شبهات موضوعیه است...
قاعده لا ضرر
مهناز عباسپور
مقدمه :
یكی از مشهورترین قواعد فقهی كه در بیشتر ابواب فقه مانند عبادات، معاملات و غیره به آن استناد میشود، قاعده "لاضرر" است كه مستند بسیاری از مسائل فقهی میباشد. اهمیت قاعده مذكور به حدی است كه بسیاری از فقها از گذشته دور و نزدیك در تألیفات و...
قاعده اضطرار ( قسمت اول )
از جمله قواعدى كه در استنباط واجتهاد احكام فقهى نقشبه سزایى دارد، قاعده «كل حرام مضطر الیه، فهو حلال» مىباشد. این قاعده كه با نام قاعده اضطرار شهرت یافته، از قواعد كاربردى واساسى فقه، به شمار مىآید وتاثیر وكارایى آن در جاى جاى فقه، به چشم مىخورد...
قاعده اضطرار ( قسمت دوم )
3 - عقل : یكى از ادله ومنابع اجتهاد، عقل سلیم است. وبى گمان عقل حكم مىكند بر این كه، ارتكاب حرام به منظور حفظ مصلحت بزرگتر، جایز بلكه لازم است. وحفظ جان هم از مصالح بزرگى است كه ارتكاب بسیارى از محرمات در مقایسه با ارزش جان كوچك مىنماید. بنابر...
قاعده ولایت حاكم بر ممتنع ( قسمت اول )
محسن اسماعیلی
بررسی واژگانی
الف) واژه (حاكم): عموم واژه شناسان, (حكم) را به معنای منع گرفته و حاكم را نیز بر همان اساس معنا می كنند. به عنوان نمونه راغب اصفهانی در كتاب مفردات خویش می نویسد:
(اصل واژه حكم از منع است برای اصلاح و لذا به...
قاعده ولایت حاكم بر ممتنع ( قسمت دوم )
موارد تطبیق قاعده
همان گونه كه پیش از این نیز گفته شد فقهای بزرگ, از گذشته های دور, قاعده مورد بحث را در ابواب مختلف فقه جاری ساخته و بر موارد فراوانی تطبیق نموده اند. گرچه این تطبیق افزون بر ابواب معاملات در بخش عبادات نیز یافت می شود...
قاعده ید ( قسمت اول )
محمد رحمانی
پیشگفتار
درادامۀ تحقیق در قواعد فقهی، نوبت قواعدی است كه در بارۀ ضمان قهری (لزوم جبران خسارت) بحث میكند. در شماره پیش، قاعدۀ اتلاف مورد رسیدگی قرار گرفت. دراین جا قاعدۀ ید كه از مسوءولیت مدنی (ضمان قهری) بحث میكند مورد نقد و بررسی قرار خواهد...
بررسی مبانی فقهی قاعده نفی عسر و حرج ( قسمت اول )
نویسنده:محمدعلی قاسمی
چکیده
قواعد فقهی، گزاره هایی هستند که در بابهای مختلف فقه کاربرد فراوان و در استنباط نهایی احکام تأثیر بسزایی دارند. قاعده نفی حرج، از جمله این قواعد است که با استناد به آن، هرگاه امتثال حکمی برای مکلف، سخت...
قاعده ید ( قسمت دوم )
5. روایات لاضرر
دسته ای از روایات دلالت دارند كه حكم ضرر زننده در اسلام جعل نشده و حكم شارع برعدم ضمان موجب ضرر صاحب آن خواهد بود. بنا بر این با حدیث لاضرر حكم برعدم ضمان برداشته میشود. این دسته از روایات فراوانند.مهمترین و مشهور ترین آنها حدیث لاضرر...
بررسی مبانی فقهی قاعده نفی عسر و حرج ( قسمت دوم )
3 ـ 2 روایات
روایات متعددی از ائمه معصومین (علیهم السلام) نقل شده که مبنای قاعده نفی عسر و حرج قرار گرفته است. این روایات را می توان به دو دسته تقسیم نمود: در دسته نخست، نفی حرج، به عنوان حکمت حکم ذکر شده و در دسته دوم، علت...