رشد و بالندگی فقه شیعه در عصر فقیهان متکلم
نویسنده:سید محمد کاظم مدرسی
چکیده :
فقه شیعه در ادوار مختلف تاریخ با قوسهای صعودی و نزولی متعددی همراه بوده است. یکی از دوره های فقهی حاکم بر فرهنگ شیعی; دوره تسلط مکتب حدیث و یا گرایش به ظواهر اخبار است. با سپری شدن دوران نصوص در سال 260 قمری،...
زمینه های بهره گیری از عقل در فقه شیعه
مجله رواق اندیشه، شماره 4، قماشی، سعید؛
چکیده:
عقل آدمی ظرفیت چشم گیری در دستیابی بسیاری از ملاکات احکام فقهی دارد خواه این دستیابی از طریق سیر و بررسی در متون دینی باشد یا بیرون از آن، چرا که احکام فقهی در یک دسته بندی به دو قسم تاسیسی و غیر تاسیسی بخش...
فقه و عقل
مجله قبسات، شماره 15و 16، علیدوست، ابوالقاسم؛
جستاره:
تاریخچه قانون، ضرورت جعل و عمل به آن، به تاریخ تشکیل زندگی جمعی بشر برمی گردد و از روزی که انسان، به زندگی اجتماعی گرایید ولو به گونه ای بسیار ساده وابتدایی، ضرورت وجود قانونی که بتواند آن اجتماع ساده وغیر پیچیده را به نحو احسن...
قاعده قبح عقاب بلابیان و مقایسه آن بااصل قانونی بودن مجازات
مجله پژوهشهای فلسفی - کلامی، شماره 1، محقق داماد، مصطفی؛
چکیده
قاعده «قبح عقاب بلابیان » از قواعد مسلم نزد فقیهان و اصولیان به شمار می رود. این قاعده با «اصل قانونی بودن مجازات » در حقوق معاصر قابل مقایسه است.
در این نوشتار ضمن بیان...
نظریه حق الطاعه
فصلنامه پژوهش های اصولی، شماره 1، لاریجانی، صادق؛
مقدمه
نظریه حق الطاعه در مقابل قبح عقاب بلابیان، نظریه ای است اصولی که با نام شهید سعید آیة الله سید محمد باقر صدر، توام گشته است. گر چه در محافل علمی حوزه شنیده می شود بزرگانی قبلا این نظریه را پذیرفته و بدان ملتزم شده اند،...
تبعیت احکام از مصالح و مفاسد
فصلنامه فقه اهل بیت فارسی، شماره 29، ساعدی، جعفر؛
بحث درباره تبعیت احکام از مصالح و مفاسد از بحث های مهمی است که بزرگان در بسیاری از مسائل اصولی و فقهی ذکر کرده اند و ما به تفصیل بیان می کنیم.
به رغم اهتمام زیاد علما به این بحث آن را مستقل طرح نکرده اند، بلکه به...
شیوه های تعارض زدائی از ادلّه استنباط
فصلنامه فقه و مبانی حقوق، شماره 1، راغبی، محمدعلی*؛
*-عضو هیئت علمی دانشگاه قم
چکیده
گاهی در ادلّه ی فقهی نظیر دلیلی قطعی، امارات ظنی، قواعد فقهی و اصول عملی به نظر بدوی، تعارض به هم می رسد. اصولیون برای رفع آنها شیوه هایی را چون تخصیص، تقیید، حکومت و...
استنباط و کشف حکم شرعی و فقهی از منابع، که گاه در برخی موارد با یکدیگر متضاد و متعارض نیز هستند دارای نظام و سیستم خاصی است که در واقع منطق فقه است و در اصطلاح علم اصول فقه خوانده می شود.
این علم مجموعه اصول و ضوابطی کلی است برای به دست آوردن حکم مسائل فقهی از منابع آن. بسیاری از این اصول و...
2- ادلة عقلي
علاوه بر اثبات صحت طلاق زن توسط حاکم، به واسطة آيات و روايات و قواعد، اين موضوع به واسطه عقل نيز قابل اثبات است که بيان آن بدين صورت مي باشد:
ملاک حکم براي پذيرش طلاق حاکم، رفع ظلمي است که براي احقاق حقوق زوجه بدان صورت مي گيرد؛ زيرا ظلم با عدل، که يکي از مسلمات و اصول مذهب است،...
چکيده طلاق، حقي است که شرعاً و قانوناً استيفاي آن در اختيار مردان است. روايات فراواني در اين رابطه وجود دارد و قانون مدني ايران نيز در مادة 1133 به اين امر تأکيد کرده است. با وجود اين، در شرع اسلام و قانون مدني ايران مواردي وجود دارد که صريحاً اجازه مي دهد قاضي به درخواست زوجه، حکم به طلاق...
بازخواني زندان و بازداشت از منظر حقوق اسلامي بازخواني زندان و بازداشت از منظر حقوق اسلامي
افزايش جمعيت كيفري در ايران موجب شده است كه نهادهاي بازدارنده جرم در جامعه مورد بازخواني قرار گيرد. زندان در حقوق و...
نقش آگاهي در جرائم مستوجب حد در قانون مجازات اسلامي ايران
در ايران قبل از پيروزي انقلاب اسلامي به موجب ماده 2 قانون مدني مصوب سال 1307 و همچنين حكم شماره 293 مورخ 20/2/1317 ديوان عالي كشور ادعاي جهل به قانون مسموع نبود . بعد از پيروزي انقلاب اسلامي آيا در قوانين و مقررات جمهوري اسلامي ايران...
حقوق و و یژگی های اخلاقی کارگزاران در اسلام بنام خدا
حقوق و و یژگی های اخلاقی کارگزاران در اسلام
به اهتمامم : سیدجعفرحسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق بین الملل
قبل از هر چیز سخن را با نام او آغاز می...
نقش اسكناس در نظام حقوقي اسلام براساس نياز فطري انسان به زندگي اجتماعي و رفع احتياجات خويش . از آغاز تاريخ حيات بشر وجود روابط حقوقي و مبادلي و تحولات تريجي و ترجي آن به تناسب مقتضيات ادوار مخلتف در اشكار...
بحثي پيرامون ماده 296 قانون مجازات مقدمه : ماده 296 قانون مجازات اسلامي مصوب 1370 يكي از موادي است كه در اصلاحات سال 1370 وضع شده و در مقررات جزائي ما سابقه تدوين نداشته است . ماده مزبور مقرر مي دارد : « در...