شهید آیت اللّه سید محمدباقر صدر تقریر: سید على رضا حائرى
مقاله حاضر، تقریرات درس خارج فقه شهید آیت اللّه سید محمد باقر صدر قدس سره است كه در شب هاى ماه مبارك رمضان سال 1390 ه .ق . بیان شده است.
دركتاب عروه الوثقى براى حواله بیست یا نزدیك به بیست فرع ذكر شده است. ما دراین بحث، همه...
سید كاظم حائرى
میان عده اى از مردم، نوعى معامله به نام (رهن خانه با اجاره) متداول است، به این صورت كه یكى از دو طرف معامله، پولى را به دیگرى قرض مى دهد و درمقابل، دیگرى خانه خود را باقیمتى كمتر به او اجاره مى دهد.
درباره حكم چنین معامله اى ، یكى از فقهاى معاصر، به این صورت فتوا به تفصیل...
محمد رحمانى
العناوین یكى از آثار فقیه ژرف اندیش واصولى محقق سید میر عبد الفتاح حسینى مراغه اى است كه جلد نخست آن را در مجله فقه اهل بیت شماره نهم به تفصیل معرفى نمودیم.
در آن مقال اندكى از ویژگیهاى كتاب ومؤلف توانا ونو اندیش آن قلمى شد. در اینجا تنها به ذكر برخى از برجستگیهاى كتاب بسنده مى...
محمدعلى تسخیرى
مى گویند: در دهه سوم قرن بیستم میلادى برابر با دهه پنجم قرن چهاردهم هجرى قمرى بعضى از شركت ها و مؤسسات اقدام به صدور و توزیع كارت هایى عمومى بین مردم كردند كه در مقابل بنزینى كه به آنها فروخته مى شد، پرداخت مى گردید و به موجب آن، پرداخت پول بنزین را از سوى مردم ضمانت مى...
مساله سوم: رجوع معتمد به صادركننده
هرگاه بین اعتماد كننده به كارت(محتال) و بین صادر كننده(محال علیه) واسطه اى نباشد، اعتمادكننده به كارت براى گرفتن قیمت مى تواند به صادر كننده رجوع كند ودراین صورت دو حالت وجود دارد: گاهى صادر كننده، همه قیمت را بدون كم وكاستى به وى مى پردازد و گاهى مقدارى...
2. تعدادى از ادله كسانى كه ترتیب را شرط مى دانند عبارت است از:
الف - اصل در معاملات عدم نقل وانتقال است مگر دلیلى بر خلاف اصل باشد وقدر متیقن از موارد دلیل جایى است كه ترتیب رعایت شود.
ب - ادله مشروعیت وصحت عقود، به صورت مرتب منصرف است.
ج - قبول یعنى انفعال وانفعال به ایجاب بستگى دارد.
3...
حسن ممدوحى
مساله ولایت و حاكمیت فقیه از دیر باز در خلال مباحث فقهى امرى ملموس و غیرقابل انكار بوده و در بسترى بسیاروسیع در ابواب مختلف فقه، از حاكم و حكومت و سلطان عادل یاد شده است.
جالب آن كه صاحبان مسالك، جامع المقاصد و ایضاح الفوائد در باب وصیت، و محقق قمى در غنائم الایام در كتاب جزیه...
پر واضح است كه اجراى این گونه احكام به عهده ولى امر مسلمانان مى باشد؛ از سویى اگر وى براى اجراى چنین احكامى قاضى گمارد، اومكلف است دست سارق را قطع و زانى را شلاق بزند همچنان كه مكلف است در موارد قتل نفس یا قطع عضو حكم به قصاص به مثل نماید و در هر قضیه اى نیز حكم به «ما انزل الله» كند؛ از...
محمد مؤمن قمى
مساله استناد قاضى به علم خود از دیر زمان میان فقهاى ما مورد بحث و در محافل علمى حوزوى مطرح بوده است.آنان در این مساله اتفاق نظر داشته اند كه چنانچه قاضى امام معصوم(ع) باشد، جایز است به علمش استناد كند. اما اگرمعصوم نباشد، اجمالا مى توان گفت كه بین فقهاى شیعه در این مساله...
سید محمود هاشمی شاهرودی
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین والصلاة والسلام على محمد و آله الطاهرین.
سلام بر مولا على، سلام بر امامى كه در سجده گاه محراب در حالى شهید عظمت خود شد كه بر لبانش نماز جارى بود و در قلبش شوق پروردگار موج مى زد. چه زیبا سرود ابوالعلاى معرى:
على الدهر من...
استاد سید محمد موسوی بجنوردی
سید مرتضی تقوی
یعقوبعلی برجی
تعریف لغوى رهن: رهن، مصدر، یا اسم شىء مرهون است و در لغت، به معناى ثبات و دوام و گاه به معناى حبس نیز به كار مى رود.
رهن، چیزى است كه در گروِ وام و دین قرار مى گیرد.
«الرهان» هم، به همین معناست، ولى رهان، چیزى است كه براى شرطبندى در...
بحثى در ماده 1169 قانون مدنى
محمد رضا بندرچى
مقدمه
«حضانت» یا نگهدارى از كودكى كه بین والدینش طلاق واقع شده، از موضوعهاى بحث انگیز حقوقى و فقهى بوده است. از یك طرف، مصالح روحى و جسمى كودك مد نظر است و از طرفى حقوق و تكالیف هر یك از والدین باید مورد توجه قرار گیرد. بى اعتنایى به هریك،...
براى شناخت حقیقت مالكیت، توجه به امور زیر لازم و ضرورى است. هر یك از این امور در حقیقت بیان كننده یكى از ابعاد و زوایاى مفهوم مالكیت در اسلام است:
1. برخى از فقها تصریح كرده اند كه لفظ مالكیت حقیقت شرعیه ندارد. بنا براین براى شناخت مفهوم مالكیت نیازى به مراجعه به متون شرعى نیست. مرحوم...
تحقیق: سعید سعادت یكى از رسمهاى ایرانیان قراردادن چیزى براى خانوادهء دختر هنگام ازدواج است كه به آن شیربها گفته مى شود.
از آنجا كه چنین رسمى در قرنهاى اولیهء اسلام - دست كم در میان عرب - مرسوم نبوده، حكم شیربها با صراحت در روایات مطرح نشده است. حتى فقها نیز كمتر بدان پرداخته اند و تنها به...
آیة الله سید محمود هاشمى
در روزگار ما چنین عرف شده كه دو طرف بر دادوستد یا بر اجاره اى توافق مى كنند ، اما توافقى در قالب تصمیم و وعده متقابل اولیه و نه نهایى، تا در آینده این توافق را قطعى سازند. گاه در چنین شرایطى مستاجر یا خریدار برپایه این توافق اولیه مقدارى پول در اختیار طرف توافق...
بلكه همه توجه این روایت ها به یكى از نكات مربوط به این نوع معامله است كه آیا كسى مى تواند آنچه را مالكش نیست قبل از آن كه به تملك درآورد، به بهایى افزونتر از آنچه مى خرد، به نسیه بفروشد یا نه؟ بر این پایه، این دسته از روایات با موضوع بحث بیگانه است.
اضافه، این روایت ها ویژه بیع است و نمى...
فقه معانى لغوى و اصطلاحى متعددى دارد كه ما با ذكر آن معانى، معناى مورد نظر را در این تحقیق مشخص مىنماییم.
گفتار اول: تعریف فقه
الف - معناى لغوى فقه
ب - معناى اصطلاحى فقه
گفتار دوم: تعریف شریعت...
مهم ترین ایرادات فقهى بر جواز، دو ایراد است:
ایراد اول: حرمت مثله كردن
میت قطع اعضاى میت حرام است، و همان طور كه زنده مؤمن احترام دارد، مرده او هم محترم است. به این مضمون روایات صحیح متعددى وارد شده كه برخى از آنها از این قرار است:
الف) صحیحه عبدالله بن سنان است كه امام صادق(ع) در مورد...