خوش آمدید
اگر شناسه کاربری دارید، خواهشمندیم وارد شوید، اما اگر تاکنون شناسه ای نساخته اید، برایگان به خانواده +۲۰ هزار نفری دادپرور بپیوندید.
اصول فقه
قاعده اقدام
نویسنده : موسوی بجنوردی، سید محمد
قاعده اقدام از قواعد معروف و مشهور نزد فقهای عظام است
این قاعده را در چهار گفتار مورد مطالعه قرار میدهیم:
1-بیان مراد از قاعده اقدام
2-مدارک و مستندات قاعده تا روشن نمائیم دلالت قاعده اقدام که یکی از مسقطات ضمان شمرده میشود، دلالت تا چه اندازه است...
اصول فقه و کاربرد آن در حقوق مدنی
مباحث اصول فقه وسیع و کاربرد گسترده ای دارد در این جا سعی بر آن شده است که به پاره ای از کاربردهای اصول فقه در قانون مدنی ایران و شرح و تفسیر آن پرداخته شود؛ با توجه به این که در محاکم امروزی این اصول مورد استفاده‌اند و معادل آن، قانون مدنی وضع و مورد استفاده...
محمد مصدق (قاضي محاكم نظامي تهران و مدير كل آموزش سازمان قضايي ن.م)
اقسام وجوب
وجوب از جهات گوناگون تقسيم شده و اقسامي پيدا كرده است از اين قرار:
1- از جهت تعلق تكليف، تقسيم مي‌شود به واجب اصلي و تبعي.
2- از جهت مكلف يا موضوع، تقسيم مي‌شود به واجب عيني و كفايي.
3- از جهت مكلف به يا متعلق،...
گزارشی تحلیلی از دلیل «عقل» در اصول فقه شیعه
نویسنده:حسین صابری
چکیده :
چنین می نماید که «عقل » در روند استنباط حکم فقهی و یا در علم اصول دارای جایگاهی درخور توجه است. گواه این امر آن است که بنابر مشهور شیعه، عقل یکی از ادله اربعه شمرده شده و یا در کتابهای اصولی دسته ای از مباحث عقلی مورد توجه...
حجیت سیره
نویسنده: سید محمود هاشمی شاهرودی
مترجم: سید حسن اسلامی
چکیده :
سیره عقلایی عملا یکی از منابع مهم فهم احکام است و بسیاری از احکام دین مبین اسلام از احکام امضایی است که همان سیره عقلاست. با وجود این چندان که باید به تنقیح این بحث پرداخته نمی شود و از آن به اجمال بحث می کنند. از...
زمینه های بهره گیری از عقل در فقه شیعه
مجله رواق اندیشه، شماره 4، قماشی، سعید؛
چکیده:
عقل آدمی ظرفیت چشم گیری در دستیابی بسیاری از ملاکات احکام فقهی دارد خواه این دستیابی از طریق سیر و بررسی در متون دینی باشد یا بیرون از آن، چرا که احکام فقهی در یک دسته بندی به دو قسم تاسیسی و غیر تاسیسی بخش...
فقه و عقل
مجله قبسات، شماره 15و 16، علیدوست، ابوالقاسم؛
جستاره:
تاریخچه قانون، ضرورت جعل و عمل به آن، به تاریخ تشکیل زندگی جمعی بشر برمی گردد و از روزی که انسان، به زندگی اجتماعی گرایید ولو به گونه ای بسیار ساده وابتدایی، ضرورت وجود قانونی که بتواند آن اجتماع ساده وغیر پیچیده را به نحو احسن...
قاعده قبح عقاب بلابیان و مقایسه آن بااصل قانونی بودن مجازات
مجله پژوهشهای فلسفی - کلامی، شماره 1، محقق داماد، مصطفی؛
چکیده
قاعده «قبح عقاب بلابیان » از قواعد مسلم نزد فقیهان و اصولیان به شمار می رود. این قاعده با «اصل قانونی بودن مجازات » در حقوق معاصر قابل مقایسه است.
در این نوشتار ضمن بیان...
نظریه حق الطاعه
فصلنامه پژوهش های اصولی، شماره 1، لاریجانی، صادق؛
مقدمه
نظریه حق الطاعه در مقابل قبح عقاب بلابیان، نظریه ای است اصولی که با نام شهید سعید آیة الله سید محمد باقر صدر، توام گشته است. گر چه در محافل علمی حوزه شنیده می شود بزرگانی قبلا این نظریه را پذیرفته و بدان ملتزم شده اند،...
تبعیت احکام از مصالح و مفاسد
فصلنامه فقه اهل بیت فارسی، شماره 29، ساعدی، جعفر؛
بحث درباره تبعیت احکام از مصالح و مفاسد از بحث های مهمی است که بزرگان در بسیاری از مسائل اصولی و فقهی ذکر کرده اند و ما به تفصیل بیان می کنیم.
به رغم اهتمام زیاد علما به این بحث آن را مستقل طرح نکرده اند، بلکه به...
شیوه های تعارض زدائی از ادلّه استنباط
فصلنامه فقه و مبانی حقوق، شماره 1، راغبی، محمدعلی*؛
*-عضو هیئت علمی دانشگاه قم
چکیده
گاهی در ادلّه ی فقهی نظیر دلیلی قطعی، امارات ظنی، قواعد فقهی و اصول عملی به نظر بدوی، تعارض به هم می رسد. اصولیون برای رفع آنها شیوه هایی را چون تخصیص، تقیید، حکومت و...
استنباط و کشف حکم شرعی و فقهی از منابع، که گاه در برخی موارد با یکدیگر متضاد و متعارض نیز هستند دارای نظام و سیستم خاصی است که در واقع منطق فقه است و در اصطلاح علم اصول فقه خوانده می شود.
این علم مجموعه اصول و ضوابطی کلی است برای به دست آوردن حکم مسائل فقهی از منابع آن. بسیاری از این اصول و...
نویسنده:محمد مصدق (مدرس دانشگاه و قاضي دادگاه نظامي تهران)
منطوق و مفهوم:
تعریف منطوق: عبارت است از معنايي كه مستقيماً از كلام فهميده مي‌شود و موضوع آن در جمله ذكر شده است.
تعریف مفهوم: مفهوم گاهي به معناي عرفي و روزمره است، يعني مدلول، كه مورد بحث ما نيست؛ آنچه كه مورد بحث است، عبارت است...