پرسش و پاسخ شرط فاسخ ضمن عقد

[MeysamBabaei]

الف به موجب قراردادی ملکی را به شخص ب می فروشد . ب متعهد می گردد ثمن را طی سه فقره چک به الف تودیع کند . در ضمن قرارداد شرط می شود که هرگاه هر یک از چک ها به هر دلیلی قابل وصول نبود الف محق است معامله را فسخ کند . بعد از عقد قرارداد چک اول اخذ می شود ، چک دوم هم به همین ترتیب ، اما چک سوم در موعد مقرر خالی از محل بوده و در نتیجه غیرقابل دریافت می باشد . الف به موجب شرط ضمن عقد اظهارنامه ای تنظیم می کند مبنی بر اینکه : یکی از چک ها وصول نگردیده است . ب بلافاصله محل چک را پر می کند و شرایط را برای اخذ مبلغ چک فراهم می آورد و همچنین مراتب را به الف اطلاع می دهد . اما الف دادخواستی به خواسته ی فسخ معامله به دادگاه می دهد . در اینصورت اگرشرط ضمن عقد از نوع شرط فاسخ باشد دادگاه چه حکمی باید صادر کند؟و اگر شرط فسخ باشد چگونه باید درباره اش قضاوت کرد ؟

 

[پیام عظیمی]

بخش1 به نظر می رسدباتوجه به ظاهر شرط ضمن عقد که قابل وصول نبودن را شرط فسخ قرار داده ، به نظر می رسد حتی اگر این شرط بصورت شرط فاسخ ذکر می شد ، بازهم باتوجه به پر کردن محل چک بعد از وصول اظهارنامه به شخص ب ،شرط ضمن عقد محقق نگردیده در نتیجه عقد به قوت خود باقی می ماند.
[SOURCE]

اراده طرفین (ارائه اظهارنامه توسط الف و پر کردن محل چک توسط ب)مارا بیشتر به نتیجه فوق الذکر راهنمایی می کند
​

[/SOURCE]
بخش2 باتوجه به ماده 444 ق.م که احکام تخلف از شرط را به موئاد 234 تا 245 همان قانون ارجاع داده وطبق علی الخصوص مواد 237 حتی اگر ب تخلف ازشرط هم کرده باشد ابتدا بایستی اجبار او را به وفای به عهد تقاضا نمود و اگر اجبار موثر واقع نشد برای آخرین حربه می توان به فسخ متوسل شد .ضمنأ با توجه به ارائه اظهارنامه از سوی الف می توان به تمایل الف نسبت به قرار داد (بطور ضمنی) پی برد.درنتیجه با پر کردن محل چک توسط ب دیگر الف اختیار فسخ معامله را نخواهد داشت.

 

[MeysamBabaei]

با سپاس فراوان از پاسخ شما دوست گرامی .
همانطور که از متن سوال بر می آید محور بحث درباره ی شرط و خیار فسخی است که در عقد بین طرفین و با توافق طرفین آمده است . اگر براساس آنچه در متن سوال آمده است مضمون شرط این باشد که درصورت وصول نشدن هر یک از چکها معامله قابل فسخ باشد ، در اینصورت شرط موجود تنها شرط فسخ بوده و بلافاصله پس از حصول شرایط لازم یعنی بلافاصله پس از اینکه یکی از چکها قابلیت وصول را نداشت این شرط به فعلیت درآمده و فروشنده مخیر است معامله را فسخ کند یا از این حق صرفنظر نماید . اما همانطور که می دانیم برای بکارگیری شرط فسخ لازم است تا اراده ی فسخ به طرف مقابل اعلان شود . یعنی فروشنده نمی تواند در عالم ذهن خود معامله را فسخ کند و منتظر آثار فسخ هم باشد بلکه باید فسخ معامله را به طریقی آشکار ساخته و به اطلاع خریدار برساند . در فرض سوال فروشنده طی اظهارنامه ای به خریدار اعلان می کند که : یکی از چکها وصول نگردیده است . اما اولاً این جمله حاکی از فسخ معامله نیست و فقط حاکی از به اطلاع رساندن عدم وصول وجه چک است . ثانیاً ارائه ی اظهارنامه ای با همان مضمون فوق الذکر را می توان به معنای رجوع فروشنده از حق فسخ خویش دانست و بیشتر به این معناست که فروشنده می خواسته به خریدار اعلام کند که موجودی در حساب نیست و معنای فسخ را نمی دهد و چون خریدار هم بلافاصله پس از این اظهارنامه وجه چک را در محل آن تامین می نماید به همین خاطر حق فسخ به استناد شرط فسخ از فروشنده سلب شده و محلی از اعراب ندارد .
اما اگر شرط ضمن عقد از نوع شرط فاسخ می بود یعنی به این نحو : اگر یکی از چکها قابل وصول نبود معامله منفسخ می باشد . در اینصورت لزومی به اظهارنامه نبوده و چون طرفین طبق توافق و با علم و آگاهی نتیجه ی عدم وصول یکی از چکها را فسخ خود به خودی عقد قرار دادند بنابراین می دانند که در صورت عدم وصول یکی از چکها در موعد مقرر معامله منفسخ است پس لزومی ندارد فروشنده طی اظهارنامه ای انفساخ عقد را به خریدار اعلان کند . بنابراین شرط فاسخ پس از حصول لوازمش سبب انفساخ عقد از تاریخ عدم وصول چک می گردد و در صورت مخالفت خریدار با این وضعیت جدید فروشنده می تواند دادخواست مناسب بر حسب نوع اختلافی که به وجود آمده به دادگاه ارائه کند .

 

[juristic]

بخش1 به نظر می رسدباتوجه به ظاهر شرط ضمن عقد که قابل وصول نبودن را شرط فسخ قرار داده ، به نظر می رسد حتی اگر این شرط بصورت شرط فاسخ ذکر می شد ، بازهم باتوجه به پر کردن محل چک بعد از وصول اظهارنامه به شخص ب ،شرط ضمن عقد محقق نگردیده در نتیجه عقد به قوت خود باقی می ماند.
[SOURCE]

اراده طرفین (ارائه اظهارنامه توسط الف و پر کردن محل چک توسط ب)مارا بیشتر به نتیجه فوق الذکر راهنمایی می کند
​

[/SOURCE]
بخش2 باتوجه به ماده 444 ق.م که احکام تخلف از شرط را به موئاد 234 تا 245 همان قانون ارجاع داده وطبق علی الخصوص مواد 237 حتی اگر ب تخلف ازشرط هم کرده باشد ابتدا بایستی اجبار او را به وفای به عهد تقاضا نمود و اگر اجبار موثر واقع نشد برای آخرین حربه می توان به فسخ متوسل شد .ضمنأ با توجه به ارائه اظهارنامه از سوی الف می توان به تمایل الف نسبت به قرار داد (بطور ضمنی) پی برد.درنتیجه با پر کردن محل چک توسط ب دیگر الف اختیار فسخ معامله را نخواهد داشت.

سلام ببخشید
یعنی اگه اقای الف اظهارنامه نمیداد میتونست به محض اینکه مبلغ سوم رو درزمان معین خریدار تادیه نکرد بره دادگاه معامله روفسخ کنه
یاخیردرموردفسخ حتمابایدرفت اول اظهارنامه داداگه طرف تادیه نکردمعامله رو فسخ کنه؟

Sent from my iPhone 5s using Tapatalk5

 

[Lawyerrr]

بخش1 به نظر می رسدباتوجه به ظاهر شرط ضمن عقد که قابل وصول نبودن را شرط فسخ قرار داده ، به نظر می رسد حتی اگر این شرط بصورت شرط فاسخ ذکر می شد ، بازهم باتوجه به پر کردن محل چک بعد از وصول اظهارنامه به شخص ب ،شرط ضمن عقد محقق نگردیده در نتیجه عقد به قوت خود باقی می ماند.
[SOURCE]

اراده طرفین (ارائه اظهارنامه توسط الف و پر کردن محل چک توسط ب)مارا بیشتر به نتیجه فوق الذکر راهنمایی می کند
​

[/SOURCE]
بخش2 باتوجه به ماده 444 ق.م که احکام تخلف از شرط را به موئاد 234 تا 245 همان قانون ارجاع داده وطبق علی الخصوص مواد 237 حتی اگر ب تخلف ازشرط هم کرده باشد ابتدا بایستی اجبار او را به وفای به عهد تقاضا نمود و اگر اجبار موثر واقع نشد برای آخرین حربه می توان به فسخ متوسل شد .ضمنأ با توجه به ارائه اظهارنامه از سوی الف می توان به تمایل الف نسبت به قرار داد (بطور ضمنی) پی برد.درنتیجه با پر کردن محل چک توسط ب دیگر الف اختیار فسخ معامله را نخواهد داشت.

شرط نتیجه بوده این شرط و میگه در صورت پاس نشدن چک بنابرین نمیشه از ماده 237 استفاده کرد چون این ماده شرط فعل هست

 

[mkk]

با سپاس فراوان از پاسخ شما دوست گرامی .
همانطور که از متن سوال بر می آید محور بحث درباره ی شرط و خیار فسخی است که در عقد بین طرفین و با توافق طرفین آمده است . اگر براساس آنچه در متن سوال آمده است مضمون شرط این باشد که درصورت وصول نشدن هر یک از چکها معامله قابل فسخ باشد ، در اینصورت شرط موجود تنها شرط فسخ بوده و بلافاصله پس از حصول شرایط لازم یعنی بلافاصله پس از اینکه یکی از چکها قابلیت وصول را نداشت این شرط به فعلیت درآمده و فروشنده مخیر است معامله را فسخ کند یا از این حق صرفنظر نماید . اما همانطور که می دانیم برای بکارگیری شرط فسخ لازم است تا اراده ی فسخ به طرف مقابل اعلان شود . یعنی فروشنده نمی تواند در عالم ذهن خود معامله را فسخ کند و منتظر آثار فسخ هم باشد بلکه باید فسخ معامله را به طریقی آشکار ساخته و به اطلاع خریدار برساند . در فرض سوال فروشنده طی اظهارنامه ای به خریدار اعلان می کند که : یکی از چکها وصول نگردیده است . اما اولاً این جمله حاکی از فسخ معامله نیست و فقط حاکی از به اطلاع رساندن عدم وصول وجه چک است . ثانیاً ارائه ی اظهارنامه ای با همان مضمون فوق الذکر را می توان به معنای رجوع فروشنده از حق فسخ خویش دانست و بیشتر به این معناست که فروشنده می خواسته به خریدار اعلام کند که موجودی در حساب نیست و معنای فسخ را نمی دهد و چون خریدار هم بلافاصله پس از این اظهارنامه وجه چک را در محل آن تامین می نماید به همین خاطر حق فسخ به استناد شرط فسخ از فروشنده سلب شده و محلی از اعراب ندارد .
اما اگر شرط ضمن عقد از نوع شرط فاسخ می بود یعنی به این نحو : اگر یکی از چکها قابل وصول نبود معامله منفسخ می باشد . در اینصورت لزومی به اظهارنامه نبوده و چون طرفین طبق توافق و با علم و آگاهی نتیجه ی عدم وصول یکی از چکها را فسخ خود به خودی عقد قرار دادند بنابراین می دانند که در صورت عدم وصول یکی از چکها در موعد مقرر معامله منفسخ است پس لزومی ندارد فروشنده طی اظهارنامه ای انفساخ عقد را به خریدار اعلان کند . بنابراین شرط فاسخ پس از حصول لوازمش سبب انفساخ عقد از تاریخ عدم وصول چک می گردد و در صورت مخالفت خریدار با این وضعیت جدید فروشنده می تواند دادخواست مناسب بر حسب نوع اختلافی که به وجود آمده به دادگاه ارائه کند .

با عرض سلام و ادب
با توجه به صحبت شما در مورد شرط فاسخ آیا به نظر شما صرف نبودن محل برای چک باعث تحقق شرط فاسخ می شود یا اینکه باید طرف اقدام به برگشت زدن چک هم بکند؟ در وهله اول به ذهن میرسد که صرف عدم وجود محل باعث تحقق شرط است. اما به نظر شما با قاعده اقدام تعارض ندارد؟ و اینکه طرف چطور میخواهد رجوع خود به بانک و درخواست برای پرداخت چک را ثابت کند و یا به نظر شما علی الاصول نیازی به درخواست پرداخت نیست؟ و اگر اینطور باشد با اصل استحکام معاملات تعارض ندارد؟