پرسش و پاسخ در باب اموال غیر منقول

[Ameneh-Ghiami]

در بحث از اموال غیر منقول و ذیل ماده ی 12 ق.م که اشعار می دارد:
"مال غیر منقول آن است که از محلی به محل دیگر نتوان آن را نقل نمود، اعم از اینکه استقرار آن ذاتی باشد یا به واسطه ی عمل انسان، به نحوی که نقل آن مستلزم خرابی یا نقص خود مال یا محل آن شود."
همانطور که مستحضر هستید، این ماده به دو قسم از اموال غیر منقولی یعنی غیر منقول ذاتی و غیر منقول به واسطه ی عمل انسان اشاره کرده است.
در جزوه ی دکتر خجسته، غیر منقول به واسطه ی عمل انسان به دو دسته تقسیم شده است:
1.انسان در اتصال مال به زمین دخالت داشته باشد
2.انسان در اتصال مال به زمین نقشی نداشته باشد.
که در مورد قسم دوم، گیاهان خودرو ذکر شده است.
سوال بنده این است که مگر نه اینکه بر این قسم "غیر منقول به واسطه ی عمل انسان" نام نهادند؟ پس این اسم باید با شرایط این نوع از مال هم سنخیت داشته باشد!
و در این مثال در واقع انسان هیچ نقشی در به وجود آمدن این نوع از مال ندارد!
دوستان اگر رابطه ی بین این مثال و غیر منقول به واسطه ی عمل انسان را متوجه شده اند، لطف کنند توضیحی ارائه دهند.

 

[Morteza-HabibZadeh]

بنده هم با شما موافقم. این بند که انسان در اتصال مال به زمین نقشی نداشته باشد با عنوان خود " غیر منقول بواسطه عمل انسان" مخالف به نظر می رسد. گیاهان خودرو مثالی است که غیر منقول بودن آن ذاتی به نظر می رسد.

 

[Bahare Keykhaey]

غیر منقول به واسطه ی عمل انسان اصطلاح است خواه در اتصال به زمین دخالت داشته باشد خواه نداشته باشد به نظر دکتر خجسته غیر منقول به واسطه عمل انسان ممکن است منقول شود اما غیر منقول ذاتی به هیچ وجه منقول نمی شود و ذاتا غیر منقول است و اموالی که غیر منقول ذاتی نباشد غیر منقول به واسطه عمل انسان است و گیاه را می شود از زمین دراورد و قابل جا به جا شدن است اما غیر منقول ذاتی به هیچ عنوان قابل جا به جایی نیست.
نظر دوستان رو هم میبینیم.

 

[Ameneh-Ghiami]

میشه لطفا در مورد نظرتون بیشتر توضیح بدید؟!

 

[حامد عظیمی]

این قسم از تقسیم بندی ، توسط گردآورنده تقریرات ، نوشته شده است (که البته نظر یکی دیگر از اساتید محترم می باشد : غیر از جناب خجسته )
که البته در یکی از موسسات هم فعالیت دارن
توجیحی هم ارائه نشد متاسفانه
من هم با شما موافقم

 

[Bahare Keykhaey]

غیر منقول ذاتی به هیچ عنوان ممکن نیست منقول شود اما غیر منقول بواسطه ی عمل انسان ممکن است منقول شود چون ماهیتا منقول است ولی به واسطه ی عمل انسان غیر منقول شده مثل لوله هایی که در ساختمان به کار رفته در حالت عادی قابل جا به جایی هست ولی زمانیکه انسان عمل ساختمان سازی رو انجام میده دیگه قابل جابه جایی نیست.

 

[Ameneh-Ghiami]

با این قسمت از توضیحاتتون کاملا موافقم،
اما بحث بنده سر اون قسمت از استدلال هست که گیاهی که خودرو هستش و انسان فی الواقع در آن نقشی ندارد چطور می تواند در این دسته قرار گیرد؟
اسمش روش هست "گیاه خودرو"!
اگر بخواهیم منطقی بحث کنیم: این نوع با جنس خودش همخوانی و سنخیت ندارد. در منطق می گوییم نوع انشعابی از جنس خودش است و رابطه اش با دیگر انواع تباین می باشد.
اما در اینجا به جای رابطه ی عموم و خصوص مطلقی که باید بینشان باشد، تعارض به نظر می رسد.

 

[Bahare Keykhaey]

به نظر بنده گیاه خودرو درسته که خودش رشد میکنه و انسان هیچ نقشی در بوجود امدنش نداره اما انسان می تونه اون رو از زمین جدا کنه و جا به جاش کنه.

 

[Ameneh-Ghiami]

خب، در این صورت که با تعریف غیر منقول طبق ماده 12 ق.م تعارض خواهد داشت.
یعنی اگر قابل جدا کردن باشد و به محل یا به خودش اسیبی نرسد که دیگر داخل در تعریف غیر منقولات نیست!

 

[حامد عظیمی]

فرمایش شما صحیحه . اما حالا که انسان نمیاد این درخت رو از جاش بکنه و جابجا کنه که دلیل منطقی نمیشه بر اینکه ما این قسم از مال رو غیر منقول بواسطه عمل انسان بشناسیم
ارائه کننده های این نظر ، توجیحی ارائه نکردند هنوز.

 

[Bahare Keykhaey]

من این امر رو مورد بررسی قرار میدم ان شالله در جلسه ی بعدی مباحثه حتما ابهاماتتون رو حل می کنم.
نگران نباشید دوستان عزیزم

 

[Bahare Keykhaey]

من از یکی از اساتید گرامی این موضوع رو سوال کردم ایشون در جواب فرمودند:
که گیاه خودرو اگر بصورت بذر توسط انسان کاشته شده باشد تا زمانی که درون زمین جای دارد غیر منقول به واسطه ی عمل انسان می باشد و این بحث طبق فرمایش جناب آقای عظیمی سهوا نوشته شده است.

 

[Ameneh-Ghiami]

راستش بنده هم برای بهتر متوجه شدن این موضوع با یکی از اساتید دانشگاه گیلان صحبت کردم اما ایشون هم با توجیهاتی که من برای این مسأله بیان کردم قانع نشدند وگفتند که ارائه کنندگان این نظر شاید به نحوی خواستار این هستند که غیر منقول ذاتی را فقط زمین بدانند و این مسأله طبق نظر برخی از حقوقدانان جدید تقریبا رد شده.
در ضمن این مورد هم متذکر شدند که اگر گیاه خودرو هست که باید رویش آن هم بدون دخالت انسان باشد (یعنی حتی نیازی به کاشت آن توسط انسان هم نباشد!) و اگر به واسطه ی عمل انسان به وجود آمده که دیگر خودرو نیست و اساسا این مورد رو رد کردن.
در هر صورت دوستان اگر نظری داشته باشند که بتوانند این مطلب را منطقی استدلال کنند، باعث خوشحالی ست.
(در ضمن جناب آقای عظیمی به خاطر مشغله هایی، ممکن است امشب قادر به حضور در مباحثه نباشند.)