پرسش و پاسخ حیازت مباح

[Ameneh-Ghiami]

طبق نظر دکتر کاتوزیان "حیازت مباح یک عمل حقوقی" است.
همانطور که می دانید ما در حقوق یک "عمل حقوقی" داریم و یک "واقعه ی حقوقی"
اعمال حقوقی ناشی از توافق دو اراده است اما وقایع حقوقی ناشی از یک اراده است مثل طلاق،..
حال سؤال اینجاست که طبق ماده 143 ق.م "هرکس از اراضی موات و مباحه قسمتی را به قصد تملک احیاء کند مالک آن قسمت می شود." آیا شخصی که در اینجا قصد تملک دارد با شخص دیگری توافق نموده است ؟ یا صرف داشتن قصد در حیازت، آن را در زمره ی اعمال حقوقی آورده است؟!

 

[حامد عظیمی]

[SOURCE]

شما در تعریف دچار مشکل شدید! بنده عمل حقوقی و واقعه حقوقی و ... رو تعریف میکنم ، بعدش فکر کنم کاملا متوجه موضوع بشید
​

[/SOURCE]
واقعه ی حقوقی
امری است که میتواند ارادی باشد ( مثل شکستن شیشه ) یا غیر ارادی ( مانند تولد ، مرگ ) و دارای اثر حقوقی است و این اثر حقوقی لزوما تابع اراده ی شخص یا اشخاص درگیر با آن امر نیست بلکه ناشی از اراده ی مستقیم قانونگذار است.
þ هر امری ، دارای یک حکم و نتیجه است. در واقعه ی حقوقی ، چه فرد به دنبال حکم حاصل از عمل خود باشد چه نباشد ( در صورت ارادی بودن عمل ) یا غیر ارادی بودن ، قانونگذار حکم را اجرا خواهد نمود و اجرای حکم بدون توجه به اشخاص و وضعیت آنها انجام می شود. به عنوان مثال ، وقتی طفلی به دنیا می آید ، قانونگذار مستقیما حکم این امر را وضع و اجرا می کند : دارای اهلیت تمتع گشتن طفل.

عمل حقوقی
امری لزوما ارادی است که اثر حقوقی دارد و جز در موارد استثنایی ( مانند حیازت مباحات و ... ) برای تحقق اثر نیاز به انجام عمل مادی نیست و قانونگذار از آن جهت این عمل را دارای اثر حقوقی می شناسد و آثار بر آن حمل می کند زیرا خواست اشخاص ذی نفع و ذی مدخل ، تحقق آثار آن عمل است. مانند انعقاد عقد بیع ، که همانطور که قبلا ذکر شد دارای اثر حقوقی است و این اثر ( تملیک مبیع و تملک ثمن ) ، کاملا خواست طرفین است .قانون نیز بر این خواست احترام می گذارد و آثار را حمل میکند.در حقوق ، توافقاتی مدنظر است که درای اثر حقوقی باشد و هر توافقی لزوما دارای اثر حقوقی نیست . برای درک آنکه توافق انجام شده ، نظم حقوقی موجود را تغییر می دهد ( یعنی دارای اثر حقوقی است ) یا خیر ، باید به عرف رجوع نماییم. برای مثال ، « الف » و « ب » با هم توافق دوستانه می کنند که « ب » ساعت 17 برای آوردن « الف » به خانه ، به دنبال او در دانشگاه برود . حال اگر « ب » به تعهد خود عمل نکند ، تنها از نظر اخلاقی مورد نکوهش قرار می گیرد امااین توافق اثر حقوقی نداشته است و « الف » نمی تواند از او به دادگاه شکایت کند . اما اگر همین توافق ، بین دو نفر به صورت عقد ، انجام شود ، چون عقد دارای اثر حقوقی است ، امکان الزام و مطالبه ی خسارت و ... نیز متصور است .


[DEGHAT]ایقاع
عملی حقوقی است که با اراده ی یک شخص به تنهایی رخ می دهد و منشا اثر حقوقی است . مانند ابرا ، اعراض ، طلاق ، حیازت مباحات ، اخذ به شفعه و ... ایقاعات را از جهت تعداد اطراف مورد تاثیر ، به دو دسته تقسیم می کنند :

* ایقاع یک طرفه : ایقاعی است که فقط و فقط حقوق ایقاع کننده ( یا مُوقِع ) را تحت تاثیر قرار می دهد . مانند اعراض ، حیازت مباحات ، احیا اراضی موات ، تحجیر
​

* ایقاع دو طرفه : ایقاعی است که علاوه بر آنکه بر ایقاع کننده اثر می گذارد ، بر دیگری نیز اثر دارد و حقوق و تکالیف او را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
​

[/DEGHAT]

پس یک اراده هم میتواند باعث ایجاد عمل حقوقی بشه.فقط اسمش میشه ایقاع.(پس اینکه فرمودید یک اراده ، باعث ایجاد واقعه حقوقی میشه و دو اراده باعث ایجاد عمل حقوقی دقیق نیست)

 

[Vahid-Nasiri]

حیازت مباحات

در ادامه سخن اقای عظیمی در مورد عمل حقوقی باید اضافه کنیم که اعمال حقوقی تقسیم بندی دیگری هم دارند
1.اعمال حقوقی انشایی 2.اعمال حقوقی اخباری
عمل حقوقی انشایی :به عمل ارادی اعتباری که سبب ایجاد ماهیت حقوقی شود را گویند که گاها به یک اراده وگاه به دو اراده نیاز دارد
عمل حقوقی اخباری:عمل ارادی خباری است یعنی مثبت است به ثبوت حقوقی مانند اقرار وشهادت
عمل حقوقی:
امورانشایی=منابع ثبوتی تعهد وامور اخباری=منابع اثباتی تعهد