پرسش و پاسخ امکان طرح توأمان دعوی اثبات زوجیت و الزام خوانده به ثبت نکاح

[Faranak-Amini]

آیا می توان دو دعوای اثبات زوجیت و الزام خوانده به ثبت نکاح را در یک دادخواست مطرح نمود و آیا دادگاه می تواند در یک دادنامه نسبت به هر دو اعلام نظر کند و یا اینکه دعوای ثبت نکاح فرع بر رسیدگی به اثبات زوجیت است و باید اول به دعوای اثبات زوجیت رسیدگی کرد و اگر قطعی شد سپس به دعوای ثبت نکاح رسیدگی شود؟

 

[حامد عظیمی]

آیا می توان دو دعوای اثبات زوجیت و الزام خوانده به ثبت نکاح را در یک دادخواست مطرح نمود و آیا دادگاه می تواند در یک دادنامه نسبت به هر دو اعلام نظر کند و یا اینکه دعوای ثبت نکاح فرع بر رسیدگی به اثبات زوجیت است و باید اول به دعوای اثبات زوجیت رسیدگی کرد و اگر قطعی شد سپس به دعوای ثبت نکاح رسیدگی شود؟

نظرات ابرازی: نظر اول: باید تفصیل داد اگر زوجین با هم هستند و طرفین اقرار به زوجیت دارند می توان به هر دو موضوع رسیدگی کرد و در یک دادنامه رأی صادر نمود و اگر زوج حاضر نیست ابتدا باید به موضوع اثبات زوجیت و پس از قطعی شدن آن به دعوای ثبت نکاح رسیدگی کرد. نظر دوم: مطلقاً امکان رسیدگی به هر دو وجود دارد و اشکالی نیست که در یک دادنامه به هر دو رسیدگی شود و در واقع هردو دعوا یک دعوای حقوقی است. نظر سوم: دو دعوای مستقل هستند و تا درخصوص دعوای اثبات زوجیت رأی قطعی صادر نشود، نمی توان به دعوای ثبت نکاح رسید. نظر کمیسیون با توجه به مواد 65 و 103 قانون آیین دادرسی مدنی، دعاوی متعددی که با یکدیگر ارتباط کامل داشته باشند باید در دادگاه به تمامی آنها یک جا رسیدگی شود. ارتباط کامل بین دو دعوا وقتی برقرار است که اتخاذ تصمیم در مورد یکی از آنها مؤثر در دیگری باشد. با توجه به این که دعاوی اثبات زوجیت و ثبت نکاح دارای منشأ واحدی بوده و اتخاذ تصمیم در هر یک از آنها مؤثر در دیگری است؛ لذا قابل طرح در یک دادخواست بوده و اقتضای رسیدگی توأم را دارد. با این ترتیب در بین نظرات ابرازی نظر دوم تأیید می شود. ( نشست قضایی دادگستری قم، تیر87 )