پرسش و پاسخ قتل متجاوز گر آیا عمدی است یا ..... ؟

[ali_22]

سلام خدمت دوستان
نمیدونم سوالم رو در جای مناسبی مطرح کردم یا نه
ما در یکی از شهرهای مرزی ایران و ترکیه زندگی میکنیم
2 روز پیش 2 نفر با ماسک و اسلحه وارد خانه پدرم میشوند و با تهدید ازشون پول و جواهرات خواهر و مادرم رو میخوان
پدرم در درگیری باهشون با لوله فلزی آب میزنه تو سر یکیشون و برادرم هم از فرصت استفاده میکنه و از اشپزخانه چاقو رو برمیداره و به گردن اون یکی میزنه
یکشون در دم کشته میشه و یکشون در بیمارستان
بعد از درگیری زنگ میزنن به 110 و افسر انتظامی میاد و صورتجلسه میکنه و برادرم و پدرم رو میبرن و فرداش به من زنگ میزنن و خبر میدم
ظاهر اسلحشون قلابی بوده و با هم پسر عمو بودن... خونوادشون شکایت کردن و پدرم و برادرم در بازداشت موقت هستند نوبت دادگاهشون چند روز دیگه است
گزارش کلانتری هم هست که اومدن دیدن نقاب داشتن و اسلحه
سوالم اینه که چه حکمی ممکنه براشون ببرن؟؟ آیا دفاع شرعی کردن؟؟
ممنون از کسانی که پاسخ میدن

 

[ali_22]

سلام مجدد
دوستان مردیم از دلشوره .... یه راهنمایی بفرمایید
دیه داره؟

 

[حامد عظیمی]

سلام
دیروز داشتم جواب رو آماده میکردم.و یک صفحه هم نوشتم.اما از شانس ویندوز عوض کردم و پاک شد فایلم
طبق ماده 156 قانون مجازات جدید برای اینکه مورد از موارد دفاع مشروع باشه اجماع 4 شرط الزامیه
و طبق تبصره 3 همون ماده هم اگر دفعا مشروع محرز شه دیه ساقط هستش (به جز تهاجم دیوانه.که از بحث شما خارجه.تازه اون هم از بیت المال داده میشه)
اما مورد شما نمیتونه از موارد دفاع مشروع باشه
خصوصا برادرتون که با چاقو به گردن طرف زده
(با بند اول شروطی که باید اجماع داشته باشن سازگار نیست.و این بند کاملا به تشخیص قاضی هستش و امری ثابت نیست.بعید میدونم قاضی ای این مورد رو بپذیره.خصوصا با اتفاقات و شرایطی که در صحنه وجود داشته.)
(جمع بندی: به نظر من مورد شما مصداق دفاع مشروع نخواهد شد.)بازهم میگم بند اول ماده 156 کاملا به نظر قاضی بستگی داره.ممکنه یک قاضی قبول کنه.قاضی دیگری قبول نکنه.کمااینکه بنده رد کردم.ممکنه شخص دیگری با استدلال خود قبول کنه.چنانچه استدلالی ارائه شه بنده هم نظرات تکمیلی خودم رو ارائه میکنم
منتظر نظرات مخالف (و یا موافق) هستم

 

[Ameneh-Ghiami]

با نظر اقای عظیمی موافقم
در واقع چون این عمل در پی یک منازعه رخ نداده دفاع مشروع محسوب نمیشه
منظورم از منازعه اینه که باید دفاع شما و حرکت برادر و پدر (مخصوصا برادر) در یک درگیری میبود
همونطور که در دفاع میگن باید عمل شما الاقرب فالاقرب باشه
یعنی حداقل باید یه تیر شلیک میشد و بعد از اون خانواده ی شما دست به کار میشدن
چون خطر و عمل انجام شده باهم تناسب هم ندارن پس دفاع نیست
اما از کدام نوع قتل، باید بگم به نظرم قتل از نوع شبه عمده؛ چون قصد ضربه زدن داشتن (اگر در خیابون این مساله رخ میداد قتل عمد محسوب میشد اما چون اون افراد به داخل خانه ی شما آمدن همین امر باعث میشه که قصاص منتفی بشه)

 

[ali_22]

با تشکر از شما برای روشن تر شدن قضیه لازمه بدونید:
این فرد ها که کشته شده اند دوتا اسلحه داشتن که در گزارش کلانتری اومده یکیش فندک فلزی شبیه کلت واقعی بوده و یکیش هم دولول شکاری و مسلح بوده اما تیری شلیک نشده ولی با قنداق اسلحه به چانه پدرم زده که 2 تا دندانهای ردیف جلو پایین شکسته
دیروز یکی از همسایه ها رفته آگاهی و شهادت داده که : دیده دونفر سیاهپوش از تیر چراغ برق نزدیک در خونه رفتن داخل حیاط و بعد از درگیری و سروصدا ، این همسایه اولین نفری بوده که خودشو رسونده به خونه پدرم
هردو نفرشون سابقه دار و علی الظاهر معتاد بودند شیشه میکشیدند
گفتم شاید این موارد کمکی کنه

 

[حامد عظیمی]

ببینید اگر این دو شخص زنده میموندن ، مواردی که گفتید میتونست وضع اون ها رو تغییر بده
اما با توجه به اوضاع و احوال حاکم ، عمل برادر شما اصلا مقبول و معقول (که لازمه دفاع مشروع شدنه) نبوده.
تمام قیدهایی که میارید باعث میشه عنوان عمل مجرمانه اون دو شخص تغییر کنه یا نکنه.فرقی به حال برادر و پدر شما نداره.پدر و برادر شما عملی رو انجام دادن که با شروط لازمه همخونی نداره (بیشتر برادرتون)
(البته جواب هایی که داده میشه درحد سوالیه که مطرح میشه.و الا اگر پرونده باشه جواب ها دقیق تر ارائه میشه و مستند و مستدل و جزئی)

 

[ali_22]

البته من هم میدانم که بدبخت شدیم وکیل هم گرفتیم اما با این اوصاف نمیشه کاریش کرد ماموران کلانتری هم به برادرم گفتند که تو نباید دست به چاقو میزدی و او هم در آگاهی و در کلانتری گفته از ترس اسلحه و بی ابرویی که ممکن بود سرمون بیاد اینکارو کردم و بعدا متوجه وخامت موضوع شدم بیچاره دانشجوئه و 18 - 19 سالشه
باتشکر ازشما دیگه کار از شهادت و ادله جمع کردن گذشته بازم ممنون
این رو هم یه جایی خوندم:

فقهای اسلامی، دفاع مشروع را محدود به عمل خاصی ندانسته اند، بلکه دو شرط برای کنترل اعمال دفاعی بدون تعیین نوع و درجه آن وضع کرده، و به مدافع اجازه داده اند تا عملی را که “ضرورت” و “تناسب” دارد انتخاب کند. فقها، اعمالی را به عنوان اعمال دفاعی ذکر کرده اند که به عنوان مثال می توان موارد ذیل را نام برد: کمک خواستن از مردم، فریاد کشیدن بر سر متجاوز، فرار کردن، سنگ زدن به متجاوز، مجروح کردن و زدن متجاوز بوسیله سنگ، چوبدستی، پاره آهن یا اسلحه، هر چند که منجر به قتل متجاوز شود. فقها بالاجماع عقیده دارند در صورتی که خطر با همه شرایط آن تحقق یابد و رهایی از آن جز با عمل دفاعی ممکن نباشد، مدافع می تواند با کمترین عمل ممکن برای دفع خطر، از حقوق محترم خود یا دیگری همچون نفس، مال و ناموس دفاع کند.

 

[حامد عظیمی]

نظری که از فقها ذکر کردید محترم و مقبوله
اما دقت داشته باشیدکه قانون جدید که تازه چند ماهه اومده در این زمینه نسبت به قبل تغییر کرده و همونطور که میدونید تا وقتی قانون در مبحثی حرفی زده باشه ما سراغ سایر منابع نمیریم
تا حدودی میشه کار پدرتون رو توجیه کرد (اما بازم چون به سر ضربه زده مشکل ایجاد میکنه) اما کار برادرتون اصلا همخونی نداره
(بازهم منتظر نظرات هستیم)

 

[حامد عظیمی]

دفاع مشروع در قانون جديد مجازات اسلامي

این هم صرفا جهت اطلاع
​

خلاصه: در گفت‌وگو با دکتر ايرج گلدوزيان، عضو هيأت علمي دانشگاه تهران بررسي شد؛ دفاع مشروع در قانون جديد مجازات اسلامي
يکي از مهمترين حقوق طبيعي انسان، حق دفاع در مقابل تجاوز‌ها به جان، آزادي، عرض، ناموس و مال است؛ بنابراين وضع مقررات در قانون مجازات اسلامي جديد درباره حق دفاع متهم، هم با اصول و مباني حقوق اسلامي و هم با مباني حقوق بشر هماهنگي دارد.
بر اين اساس دفاع مشروع در مقام دفاع از نفس، عرض، ناموس، مال يا آزادي تن خود يا ديگري در قانون جديد مجازات اسلامي با شرايطي مورد پذيرش قرار گرفته است. براي بررسي دقيقتر اين موضوع با دکتر ايرج گلدوزيان عضو هيأت علمي دانشگاه تهران و وکيل پايه يک دادگستري گفت وگو کرديم که مي‌خوانيد.


[h=1]با توجه به اينکه قانون مجازات اسلامي جديد حق دفاع متهم را مورد تأييد قرار داده، آيا اين حق دفاع مطلق و بدون محدوديت است؟[/h]

خير؛ قانونگذار شرايط دقيق آن را مشخص کرده است. در قانون مجازات اسلامي جديد پيش‌بيني شده است كه شخص مي‌تواند در شرايطي خاص و ويژه از خود دفاع کند، بدون آنكه مجازات شود. مطابق ماده 156 قانون جديد مجازات اسلامي، هرگاه فردي در مقام دفاع از نفس، عرض، ناموس، مال يا آزادي تن خود يا ديگري در برابر هرگونه تجاوز يا خطر فعلي يا قريب‌الوقوع با رعايت مراحل دفاع مرتکب رفتاري شود که طبق قانون جرم محسوب مي‌شود، مجازات نمي‌شود. در حقوق جزاي كشور ما دفاع مشروع از عوامل موجهه جرم است؛ اما با اجتماع شرايطي، عملي كه جرم است در مقام دفاع از نفس يا عرض يا ناموس يا مال خود يا ديگري يا آزادي تن خود يا ديگري قابل تعقيب و مجازات نخواهد بود.


ماده 156 قانون جديد نيز با غيرقابل تعقيب و مجازات دانستن عمل مجرمانه در مقام دفاع از نفس يا عرض يا ناموس يا مال خود يا ديگري يا آزادي تن خود يا ديگري در واقع حق خصوصي دفاع را قبول؛ اما شرايطي را نيز براي دفاع مشروع پيش‌بيني کرده است: نخست اينکه، رفتار ارتکابي براي دفع تجاوز يا خطر ضرورت داشته باشد. دوم اينکه، دفاع مستند به قرائن معقول يا خوف عقلايي باشد.سوم اينکه، خطر و تجاوز به سبب اقدام آگاهانه يا تجاوز خود فرد و دفاع ديگري صورت نگرفته باشد. چهارم اينکه، توسل به قواي دولتي بدون فوت وقت عملاً ممکن نباشد يا مداخله آنان در دفع تجاوز و خطر مؤثر واقع نشود.




[h=1]چرا قانونگذار به جاي اصطلاح «تناسب» بر عبارت «ضرورت داشتن» حق دفاع متهم، در قانون جديد تأکيد کرده است؟[/h]

دليل اين تغيير، محدودکردن دايره شمول حق دفاع مشروع بوده است. يكي از شرايط احراز دفاع مشروع مطابق بند الف ماده 556 قانون جديد مجازات اسلامي اين است كه دفاع با تجاوز و خطر ضرورت داشته باشد؛ بنابراين شخص مورد تعرض و تجاوز نبايد در مقام دفاع مرتكب عملي شود كه ضروري نيست. همان طور که آگاهيم در مواقعي كه خطر قريب‌الوقوع است و به مراجع عمومي دسترسي نيست، دفاع مشروع اعمال يك حق و حتي اداي يك تكليف است؛پس بايد افراد امكان محافظت از خودشان يا ديگران را داشته باشند. البته در قانون مجازات سابق به جاي کلمه ضرورت اصطلاح «تناسب» استفاده شده بود؛ اما قانونگذار جديد اين شرط را دفاع در برابر خطر و تجاوز براي تحقق دفاع مشروع منتفي دانست و در مقابل به ضرورت داشتن دفاع در دفع خطر و تجاوز به عنوان شرط عمده و اصلي تحقق دفاع مشروع، تأکيد داشته است.




[h=1]شرايط دفاع مشروع محدود به مورد ضرورت داشتن عمل ارتکابي است يا موارد ديگري نيز در اين قانون پيش‌بيني شده است؟[/h]

شرايط ديگري نيز در قانون جديد پيش‌بيني شده است: مطابق قانون جديد، دفاع مشروع بايد مستند به قرائن معقول يا خوف عقلايي باشد؛ بنابراين در صورتي که حسب ادله و قرائن موجود خوف آن باشد كه عمليات مجرمان موجب قتل يا جرح يا تعرض به عرض يا ناموس شود، دفاع جايز است. براي تحقق دفاع مشروع بايد دفاع، مقارن تجاوز و خوف عقلايي باشد و در ماده 556 قانون جديد مجازات اسلامي به صراحت به قرائن معقول و خوف عقلايي اشاره کرده است. مورد ديگر اينکه قانونگذار در قانون جديد تأکيد کرده است: «خطر و تجاوز به سبب اقدام آگاهانه يا تجاوز خود فرد و دفاع ديگري صورت نگرفته باشد». بنابراين چنانچه دليل تجاوز خود شخص باشد يا اينکه خطر آگاهانه توسط فرد ايجاد شده باشد، دفاع مشروع پذيرفته نيست. به طور كلي دفاع مشروع نبايد معلول تحريك خود شخص مدافع باشد. چنانچه شخصي به ديگري دشنام دهد تا وقتي طرف برانگيخته شد و درصدد حمله برآمد او را مضروب و مجروح کند يا به قتل برساند، نمي‌تواند عمل خود را مشروع بداند.




علاوه بر دو مورد پيش، وقتي تجاوز بودن ارتكاب عمل مجرمانه قابل دفع باشد استناد به دفاع مشروع منتفي است. در توضيح بايد گفت اگر كسي بتواند شخصاً و بدون ايراد صدمه، تجاوز را دفع كند يا فرصت كافي داشته باشد كه براي دفع تجاوز از قواي دولتي كمك بگيرد، استناد به دفاع مشروع امكانپذير نيست. بند ت ماده 556 قانون جديد مجازات اسلامي به اين موضوع اشاره کرده است. البته در اينجا نيز بايد دقت داشت که اصل اساسي ضرورت‌ داشتن دفاع است. هرچند در قانون فعلي نيز قانونگذار با ذکر عبارت‌هايي چون «توسل به قواي دولتي» يا «عدم تأثير دخالت آنان» اشاره کرده است که اصل بر ضروري بودن ارتکاب رفتار مجرمانه در مقام دفاع بوده است.




[h=1]آيا در قانون جديد مجازات اسلامي دفاع از ديگري نيز مجاز است؟[/h]

مطابق تبصره 1 ماده 556 قانون جديد مجازات اسلامي، دفاع از نفس، ناموس، عرض، مال و آزادي تن ديگري در صورتي جايز است که او از نزديکان دفاع‌کننده باشد يا مسئوليت دفاع از وي برعهده دفاع‌کننده باشد يا ناتوان از دفاع باشد يا تقاضاي کمک کند يا در وضعيتي باشد که امکان استمداد نداشته باشد؛ بنابراين در غير موارد مذکور استناد به دفاع مشروع پذيرفته نيست.




[h=1]مطابق قانون جديد هرگاه اصل دفاع محرز باشد ولي رعايت شرايط آن محرز نباشد اثبات رعايت نکردن شرايط دفاع بر عهده چه کسي است؟[/h]

مطابق نص صريح قانون، اثبات رعايت شرايط دفاع برعهده متجاوز، يعني کسي که در مقام دفاع مشروع برآمده، قرار گرفته است. متاسفانه مهمترين اشکال قانون جديد مجازات اسلامي در مورد حق دفاع مشروع اين است که بار اثبات بر عهده مهاجم گذاشته شده است. قانونگذار جديد در تبصره 2 ماده 155 در جايي که اصل دفاع محرز بوده ولي شرايط آن به اثبات نرسيده است، با فرض دانستن تحقق و رعايت شرايط لازم براي دفاع، بار اثبات ادعاي رعايت شرايط دفاع را متوجه مهاجم مي‌داند. به عبارت ديگر، کسي که براي محافظت از جان، مال، عرض و ناموس خود به چنين اقدامي دست زده، بايد اثبات کند که اقدام وي مطابق شرايط قانوني بوده است که اين را مي‌توان يکي از ضعف‌هاي قانون جديد دانست.


تصور کنيد شخصي توسط چند نفر ربوده شده و با ساير شرايط پيش‌گفته دفاع وي ضرورت داشته باشد، همچنين توسل به قواي دولتي امکانپذير نباشد و وي براي حفظ امنيت خود و دفاع در برابر تجاوز از خود دفاع کند؛ وي در اينجا بايد شرايط قانوني دفاع را اثبات کند و بار اثبات نيز بر عهده اوست. در اينجا فرد مورد تجاوز بايد مورد حمايت قرار گيرد نه اينکه در مقام متهم فرض شود و اين برخلاف اصل به نظر مي‌رسد. در اين صورت دادگاههاي ما پر از پرونده مي‌شود و بار اثبات بر دوش افرادي قرار مي‌گيرد که در مقام دفاع از تجاوز به عرض و ناموس به صورت قانوني بوده‌اند و متهمان در مقام شاکي قرار ميگيرند. به نظر ميرسد اين قسمت از قانون نارساست و بايد اصلاح شود.
منبع :وبلاگ تخصصي حقوق ايران

 

[Zahra-Alimohamad]

تشکر بابت مطرح کردن سوالتون و متاسفم بابت این اتفاق های ناگوار بنده با پاسخ های دوستان نیز موافقم هر کس شاید جای برادر شما بود دست به این اقدام میزد اما چون بحث تناسب بین خطر و دفع ان وجود ندارد و صراحتا مشخص نمیباشد دفاع مشروع نمیباشد بهتر بود اسیب به قسمت های دیگر بدن ایجاد میشد که خطر مرگ متجاوزگر نمیبود.

 

[حامد عظیمی]

پیشنهاد میکنم به این مطلب هم سر بزنید:
تغییرات دفاع مشروع در قانون جدید

 

[FAEZ]

چقدر بد..........

 

[Alireza t]

سلام.. نظر من اینه که کاشکی پدر و برادرتون بعد از قتل اون فرد سناریوی تجاوز به عنف به منزل یا ناموس به همراه عمل منافی عفت ناموس رو مطرح میکردن ..
به هرحال هر راست نشاید گفت..
واقعا اگر قرار باشه وکلا فقط خطوط قانون رو برای متهمین شرح بدن و هیچ راه فرار و گریزی رو توضیح ندن که فایده‌ای نداره وکالت شون..
به هرحال ما میدونیم فلانی قاتل است.. ولی با قبول وکالتش سعی میکنیم بگیم فلانی قاتل نبوده و نیست بلکه مثلا خود مقتول با شکمش اومده به سمت چاقو و چند بار خودش رو به چاقو زده..
منظورم این بود که راه فرار از مهلکه و دور زدن قانون رو هم یاد بدید لطفا..
بنظرم اگر برادر و پدرتون از عواقب این کار مطلع میبودن و میدونستن در صورت قتل دچار این گرفتاری میشن حتما بعد از قتل یک سناریوی بهتر طراحی‌ میکردن تا اینکه حقیقت ماجرا رو توضیح بدن و برای خودشون شر درست کنن و مایه ی خیر و برکت بشن برای خانواده ی اون معتاد..