عبرت نیوز: رییس پلیس آگاهی ناجا هفته گذشته خبر داد سالانه 20 هزار پرونده کلاهبرداری در کشور تشکیل و 200 تا 300 هزار نفر در این پرونده ها به عنوان مالباخته شناخته می شوند. یکی از شیوه ها و شگردهایی که کلاهبرداران به تازگی به سمت آن رفته اند کلاهبرداری های تلفنی است. شرق در گفت وگو با «سرهنگ مهرداد امیدی» معاون مبارزه با جعل و کلاهبرداری پلیس آگاهی ناجا به بررسی انواع کلاهبرداری های تلفنی و دلایل رشد این نوع جرم پرداخته است که شمروح این مصاحبه آموختنی تقدیم شما می گردد.
چه دلایلی سبب شده است کلاهبرداران شیوه های سنتی انتخاب مالباخته را کنار بگذارند و تلفن را به ابزاری برای کلاهبرداری تبدیل کنند؟
در شرایط فعلی ارتکاب به کلاهبرداری، نیازمند استفاده از وسایل ارتباطات جمعی است. پیش از اینکه تلفن های اعتباری این گونه باب شوند کلاهبرداران به صورت چهره به چهره از مردم کلاهبرداری می کردند اما با ظهور و گسترده شدن وسایل ارتباطات جمعی مانند انواع تلفن های اعتباری و پایگاه های اینترنتی فضای وسیع تری برای فعالیت کلاهبرداران ایجاد شد. افزایش وسایل ارتباط جمعی به لحاظ شاخص های توسعه، پدیده مثبتی تلقی می شود و نشان دهنده آن است که امکان ارتباطات اجتماعی به وسیله تلفن افزایش پیدا کرده است اما در کنار منافعی که کارکرد وسایل ارتباطی به همراه دارد، نباید سوءاستفاده هایی را که از این وسایل توسط برخی انجام می شود را فراموش کرد. واگذاری بیش از ۶۰ میلیون سیم کارت دایمی و اعتباری، حدود ۵۰۰ هزار خط تلفن عمومی و همگانی که در اقصی نقاط کشور موجود است و بیش از ۲۶ میلیون خط تلفن ثابت که در اختیار مردم قرار دارد دلیل بیشتر شدن سوء استفاده هاست.
به نظر می رسد شیادان همگام با تغییر ابزار کار خود وعده هایشان را نیز تغییر داده اند. بعضی از ترفند هایی که مورد استفاده کلاهبرداران تلفنی قرار می گیرد ظاهر موجه و قانونی دارد.
با ورود تلفن همراه اعتباری به بازار، برخی از انواع مزاحمت های تلفنی و کلاهبرداری ها افزایش پیدا کرده است، برای نمونه، کلاهبرداران با دادن پیامک، یکسری اجناس تقلبی و کم ارزش را به عنوان فروش ویژه به مردم پیشنهاد می کنند و زمانی که فرد خریدار اظهار موافقت می کند کالای مورد نظر را به در منزل می برند و پول آن را دریافت می کنند و خریدار بعدا متوجه می شود جنس بی کیفیتی را خریده است.
یکی از شگردهای رایج در کلاهبرداری ها روشی موسوم به«چوپان دروغگو» است. این کلاهبرداری ها چگونه انجام می شود؟
در این نوع کلاهبرداری، پیامک هایی برای خرید و فروش سکه های عتیقه و اشیای زیرخاکی ارسال می شود که متن آن به این شرح است: «من روستایی هستم، گوسفندانم را به چرا برده و تعدادی سکه عتیقه یافته و با قرآن استخاره کرده و شماره شما را گرفته ام اگر می توانید کمک کنید. من قصد کلاهبرداری ندارم» و بعد اگر جواب مثبت به پیامک آنها داده شد، به متقاضیان تعدادی سکه واقعی و عتیقه نشان می دهند و زمانی که اعتماد آنها را جلب کردند قرار اصلی را با مبلغی بیشتر می گذارند و تعدادی سکه از جنس برنج تحویل می دهند.
کلاهبردارانی که اجناس بی کیفیت یا عتیقه های قلابی می فروشند طعمه های خود را به صورت اتفاقی شکار می کنند اما بعضی از کلاهبرداران تلفنی فقط سراغ گروهی خاص مانند بازاریان می روند.
شیوه های مختلفی برای کلاهبرداری با استفاده از تلفن همراه اعتباری وجود دارد. در یکی از این شگردها افرادی که درگیر صنوف و مشاغل هستند با انگیزه قرار معامله و بهانه کارت به کارت کردن پول پای دستگاه خودپرداز برده می شوند. بعد فردی که طعمه خود را پای دستگاه خودپرداز برده با وعده انتقال وجه یکسری دستور به مالباخته می دهد و از او می خواهد عدد و یکسری شماره را وارد دستگاه کند تا انتقال وجه با خودپرداز انجام شود. در واقع فرد کلاهبردار با این ترفند پول را از حساب مالباخته به حساب خود واریز می کند. این شیوه کلاهبرداری که اخیرا باب شده از زندان شروع شد و بعد به بیرون سرایت کرد. اخیرا هم که کلاهبرداران برای شناسایی نشدن برای افراد معتاد حساب باز می کنند و سیم کارتی هم برای آنها می خرند تا قابل شناسایی و پیگیری نباشند.
چون در صورت پیگیری مالباخته نیز فردی که حسابش مسدود می شود فرد معتاد است و کلاهبردار واقعی فرار می کند. به مغازه داران توصیه می کنم به افرادی که در تماس تلفنی با آنها مدعی می شوند شماره آنها را از 118 گرفته اند اعتماد نکنند. کسبه باید بدانند در هنگام استفاده از دستگاه خودپرداز و انتقال وجه ضرورتی برای استفاده از منوی انگلیسی وجود ندارد.
چه شگردهای دیگری در این نوع کلاهبرداری ها رواج دارد؟
یکی دیگر از شیوه های کلاهبرداری با استفاده از تلفن همراه اعتباری این است که با افراد تماس می گیرند و می گویند شما برنده جایزه شده اید، جایزه تان با پیک به آدرس تان فرستاده می شود و شما فقط باید هزینه پیک را پرداخت کنید. در این شیوه کالای کم ارزشی به عنوان هدیه در بسته قرار داده شده و پول قابل توجهی از مالباخته دریافت می شود. در یکی دیگر از شیوه های متداول برای کلاهبرداری با شماره های تلفن همراه اول افراد تماس می گیرند و می گویند ما شماره ایرانسل شماره 0912 شما را داریم و آن را با دریافت مبلغی که چند برابر قیمت خط ایرانسل معمولی است به شما می دهیم.
افراد هم معمولابرای در اختیار داشتن شماره 936، 937 و دیگر شماره های ایرانسل خط خود حاضر به پرداخت مبلغ چند برابری خط ایرانسل می شوند که در واقع خطی که به متقاضی داده می شود یک خط معمولی است. در این بین، در برخی موارد طعمه در هنگام دریافت، سیم کارت را امتحان می کند و متوجه کلاهبرداری می شود و کلاهبردار ناکام می ماند. شیوه دیگری از کلاهبرداری این است که افراد تماس می گیرند و می گویند شما برنده سکه یا ربع سکه شده اید، در هنگام تحویل هم سکه واقعی به فرد می دهند، اما کلک ماجرا این است که معمولابدهکاران با اجیر کردن افرادی این کار را می کنند تا بدون پرداخت وجه امضای طلبکار را در اختیار بگیرند.
در این شیوه معمولاافرادی با لباس فرم و کارت شناسایی کارمندان شرکت های تلفن همراه به در خانه طلبکار می روند و بعد از دادن سکه طلا، فرم سفید امضایی را به او می دهند تا امضا کند و بعد هم با این شیوه بدهکار بدون پرداخت بدهی امضای طلبکار را به دست می آورد و در آن از قول طلبکار می نویسد که کل طلب خود را دریافت کرده است. شیوه دیگری نیز وجود دارد که با پیامک به افراد اعلام می کنند موسسه مالی برای انجام کار بانکی به شماره کارت و رمز افراد نیاز دارد که با این کار به حساب افراد دسترسی پیدا می کنند. در مجموع می توان گفت کلاهبرداری با سیم کارت های اعتباری آنقدر زیاد شده است که الان فراموش کرده ام.
راه های جلوگیری از این نوع کلاهبرداری ها چیست؟
باید در خرید و فروش و واگذاری سیم کارت های اعتباری نظارت بیشتری انجام شود. در حوزه شخصی، مردم باید توجه کنند تلفن وسیله مناسبی برای تبادل اطلاعات خصوصی و مالی نیست و به ویژه به افراد که برای اولین بار از طریق تلفن با آنها ارتباط برقرار می کنند اعتماد نکنند و اطلاعات مهم و خصوصی خود را به کسی ندهند. در حوزه دولتی نیز اپراتورهای تلفن های همراه باید ساماندهی شوند و فروش سیم کارت فقط در مراکز مجاز و پس از احراز هویت متقاضیان انجام شود. با افزایش پهنای باند و امکان ارسال تصویر که از ویژگی های سیم کارت های نسل سوم است مشکلات دوچندان می شود. بنابراین ضروری است از افزایش بی رویه واگذاری سیم کارت های اعتباری بدون ثبت مشخصات افراد جلوگیری شود.
