خلع ید یعنی چه؟
خلع ید یک دعوای حقوقی است در مورد اموال غیرمنقول مانند خانه، زمین و... که امکان شکایت کیفری در آن وجود ندارد.
دعوای خلع ید زمانی مطرح میشود که شخصی به صورت غیرقانونی در مال غیرمنقول دیگری تصرف کند. و مالک آن مال بخواهد مال خود را از تصرف، متصرف خارج کند.
طبق ماده 308 قانون مدنی: «غصب استیلا (تسلط) بر حق غیر است به نحو عدوان (ظلم)». به عبارتی دیگر خلع ید به معنای تصرف غاصبانه و با زور میباشد.
چنانچه ملکی اعم از زمین و بنا، به هر دلیلی در تصرف شخص دیگری باشد و مالک آن ملک راضی به ادامه تصرفات ملک خود توسط متصرف نباشد باید جهت گرفتن حق خود در این مورد دادخواست خلع ید به مرجع قضایی داده و درخواست اخراج متصرف را از ملک خویش بنماید.
شروط لازم برای طرح دعوای خلع ید
دعوای خلع ید دارای سه شرط میباشد که عبارتند از:
1- مالک بودن خواهان که این امر به وسیله ارائه سند رسمی مالکیت اعم از سند ثبتی یا دادنامه دادگاه مبنی بر مالک بودن خواهان اثبات میشود.
2- تصرف خوانده
3- غصبی بودن و غیرقانونی بودن تصرف ملک از سوی خوانده
چنانچه این سه شرط از سوی دادگاه اثبات گردد خواهان میتواند دادخواست خلع ید مبنی بر اخراج متصرف از ملک خود را به مرجع قضایی تقدیم نماید.
وکیل ملکی
رسیدگی به دعوای خلع ید در صلاحیت کدام مرجع میباشد؟
دعوای خلع ید یک دعوای حقوقی است و رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاه است. و چون این دعوی مربوط به مال غیرمنقول است در صلاحیت شورای حل اختلاف نبوده حتی اگر تقویم و ارزشگذاری خواسته بر اساس قیمت منطقهای ملک، کمتر از 20 میلیون تومان باشد.
همچنین دادگاهی صالح به رسیدگی است که در محل مال غیرمنقول باشد. چنانچه دعاوی مرتبط با دعوای خلع ید (مانند اجرتالمثل، درخواست خسارت و...) که بعضی در صلاحیت دادگاه و برخی دیگر در صلاحیت شورای حل اختلاف باشند، همه دعاوی با هم در دادگاه رسیدگی میشوند.
هزینه دادرسی
برای رسیدگی به دعوای خلع ید باید هزینه دادرسی پرداخت شود. همچنین یکسری دعاوی نیز مرتبط با این دعوا میباشند مانند اجرتالمثل، مطالبه و درخواست خسارت و... که این دعاوی مالی بوده و باید ارزشگذاری شوند هر چند که خواهان آن را علیالحساب (پیش پرداخت) تقویم و ارزشگذاری کرده باشد. بنابراین هزینه دادرسی هر یک از این دعاوی جداگانه محاسبه میشود.
رسیدگی به دعوای خلع ید در دادگاه
رسیدگی به این دعوی در آیین دادرسی مدنی بدون تشریفات بوده و به این دعوی خارج از نوبت رسیدگی میشود. اجرای حکم صادره برای این دعوی فوری است و قبل از قطعیت حکم اجرا میشود.
نحوه اجرای حکم خلع ید مانند سایر احکام مدنی است، و با صدور حکم قطعی برای دعوای خلع ید و ابلاغ آن به خواهان، وی باید اجرای حکم را از بخش اجرای احکام مدنی درخواست کند تا اجراییه صادر شود. سپس مأمور اجرا یا دادورز اقدام به عملیات اجرایی میکند.
وکیل ملکی
خلع ید یک دعوای حقوقی است در مورد اموال غیرمنقول مانند خانه، زمین و... که امکان شکایت کیفری در آن وجود ندارد.
دعوای خلع ید زمانی مطرح میشود که شخصی به صورت غیرقانونی در مال غیرمنقول دیگری تصرف کند. و مالک آن مال بخواهد مال خود را از تصرف، متصرف خارج کند.
طبق ماده 308 قانون مدنی: «غصب استیلا (تسلط) بر حق غیر است به نحو عدوان (ظلم)». به عبارتی دیگر خلع ید به معنای تصرف غاصبانه و با زور میباشد.
چنانچه ملکی اعم از زمین و بنا، به هر دلیلی در تصرف شخص دیگری باشد و مالک آن ملک راضی به ادامه تصرفات ملک خود توسط متصرف نباشد باید جهت گرفتن حق خود در این مورد دادخواست خلع ید به مرجع قضایی داده و درخواست اخراج متصرف را از ملک خویش بنماید.
شروط لازم برای طرح دعوای خلع ید
دعوای خلع ید دارای سه شرط میباشد که عبارتند از:
1- مالک بودن خواهان که این امر به وسیله ارائه سند رسمی مالکیت اعم از سند ثبتی یا دادنامه دادگاه مبنی بر مالک بودن خواهان اثبات میشود.
2- تصرف خوانده
3- غصبی بودن و غیرقانونی بودن تصرف ملک از سوی خوانده
چنانچه این سه شرط از سوی دادگاه اثبات گردد خواهان میتواند دادخواست خلع ید مبنی بر اخراج متصرف از ملک خود را به مرجع قضایی تقدیم نماید.
وکیل ملکی
رسیدگی به دعوای خلع ید در صلاحیت کدام مرجع میباشد؟
دعوای خلع ید یک دعوای حقوقی است و رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاه است. و چون این دعوی مربوط به مال غیرمنقول است در صلاحیت شورای حل اختلاف نبوده حتی اگر تقویم و ارزشگذاری خواسته بر اساس قیمت منطقهای ملک، کمتر از 20 میلیون تومان باشد.
همچنین دادگاهی صالح به رسیدگی است که در محل مال غیرمنقول باشد. چنانچه دعاوی مرتبط با دعوای خلع ید (مانند اجرتالمثل، درخواست خسارت و...) که بعضی در صلاحیت دادگاه و برخی دیگر در صلاحیت شورای حل اختلاف باشند، همه دعاوی با هم در دادگاه رسیدگی میشوند.
هزینه دادرسی
برای رسیدگی به دعوای خلع ید باید هزینه دادرسی پرداخت شود. همچنین یکسری دعاوی نیز مرتبط با این دعوا میباشند مانند اجرتالمثل، مطالبه و درخواست خسارت و... که این دعاوی مالی بوده و باید ارزشگذاری شوند هر چند که خواهان آن را علیالحساب (پیش پرداخت) تقویم و ارزشگذاری کرده باشد. بنابراین هزینه دادرسی هر یک از این دعاوی جداگانه محاسبه میشود.
رسیدگی به دعوای خلع ید در دادگاه
رسیدگی به این دعوی در آیین دادرسی مدنی بدون تشریفات بوده و به این دعوی خارج از نوبت رسیدگی میشود. اجرای حکم صادره برای این دعوی فوری است و قبل از قطعیت حکم اجرا میشود.
نحوه اجرای حکم خلع ید مانند سایر احکام مدنی است، و با صدور حکم قطعی برای دعوای خلع ید و ابلاغ آن به خواهان، وی باید اجرای حکم را از بخش اجرای احکام مدنی درخواست کند تا اجراییه صادر شود. سپس مأمور اجرا یا دادورز اقدام به عملیات اجرایی میکند.
وکیل ملکی